Κατατέθηκε στις 9.2.2024 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας».

Ύστερα από διαβούλευση δύο μηνών στους οποίους συγκέντρωσε την ομόθυμη κατακραυγή του νομικού και όχι μόνο κόσμου, ακόμη και των νομικών που πρόσκεινται ιδεολογικοπολιτικά στον χώρο της νέας Δημοκρατίας, η κυβέρνηση επιμένει στην ψήφιση του νόμου αυτού, το κείμενο του σχεδίου του οποίου ελάχιστες αλλαγές παρουσιάζει σε σχέση με το προηγούμενο και αυτές περισσότερο αρνητικές, παρά θετικές.

Έχουν προηγηθεί δύο σημειώματά μου σχετικά με το νομοσχέδιο («Βοήθεια, οι μεταρρυθμιστές….» στις 29.11.2023 με αφορμή την πρώτη δημόσια εξαγγελία του νομοσχεδίου και «Ποινικοί Κώδικες: Κομμάτια και θρύψαλα…..» στις 09.12.2023, με αφορμή το σχέδιο νόμου που δόθηκε στη διαβούλευση τις μέρες εκείνες, ανηρτημένα και τα δύο σε πληθώρα ιστοσελίδων), επισημαίνω σε πρώτη ανάγνωση τις πιο ενδιαφέρουσες αλλαγές που εμφανίζονται στο κείμενο του νέου νομοσχεδίου :

Με το νομοσχέδιο του Δεκεμβρίου 2023 (το είχα επισημάνει στο παραπάνω κείμενό μου) προβλέπονταν η θέσπιση ενός νέου αδικήματος, που ποινικοποιεί τις κινητοποιήσεις στα νοσοκομεία. Πρόκειται για την παρακάτω διάταξη :

Άρθρο 25 Διατάραξη της λειτουργίας υπηρεσίας νοσηλευτικών ιδρυμάτων – Προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 168 του Ποινικού Κώδικα. Στο άρθρο 168 του Ποινικού Κώδικα προστίθεται παρ. 4 ως εξής: «4. Όποιος εισέρχεται σε χώρο υγειονομικής περίθαλψης και με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως με φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του υγειονομικού προσωπικού, υπαλλήλων ή ασθενών διαταράσσει τη λειτουργία του, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή και αν η πράξη συνδέεται με πρόκληση βιαιοπραγίας με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή.».

Όταν αναφέρεται ελάχιστο όριο ποινής φυλάκισης, τότε σημαίνει ότι το εύρος της απειλούμενης ποινής κυμαίνεται ανάμεσα στο αναφερόμενο ελάχιστο όριο και το εκ του νόμου μέγιστο, που για την ποινή φυλάκισης είναι 5 χρόνια. Αρα οι απειλούμενες ποινές σημαίνουν 1 έως 5 χρόνια στην πρώτη περίπτωση και 2 έως 5 χρόνια στη δεύτερη. Και οι ποινές άνω του ενός έτους με το νέο ν/σ δεν παίρνουν αναστολή, αλλά εκτίονται τουλάχιστον εν μέρει.

Η φημολογούμενη δικαιολογία ότι η διάταξη αυτή αποσκοπεί να προστατεύει το προσωπικό των νοσοκομείων από τσαμπουκάδες συγγενών ασθενών κατά του προσωπικού (γιατρών, νοσοκόμων κλπ) δεν πείθει. Ακόμα και αν έχει διατυπωθεί σχετικό αίτημα από Π.Ι.Σ. γίνεται προσχηματική χρήση του αιτήματος για να καταστείλει τις κινητοποιήσεις.

Κριτήρια για αυτό είναι :

1) Η αοριστία του «χώρου υγειονομικής περίθαλψης», που μπορεί να περιλαμβάνει και τα προαύλια και τους διαδρόμους και άλλους χώρους μέσα στα νοσοκομεία.

2) Η έμφαση στον θόρυβο και τις φωνασκίες. Μόνο για συνθήματα και ντουντούκες δεν λέει.

3) Η γενική διατύπωση «κατά των υπαλλήλων». Τέτοιοι θεωρούνται από το νόμο και οι διοικητές των δημόσιων νοσοκομείων.

4) Η ευρύτατη διατύπωση «με οποιονδήποτε τρόπο…διαταράσσει τη λειτουργία του..», δηλαδή όχι μόνο με πράξεις κατά του προσωπικού κλπ (όλα όσα είναι από….. «ιδίως…………» έως «…………ασθενών»).

5) Η αοριστία της διατύπωσης «διαταράσσει τη λειτουργία»

6) Η αοριστία της διατύπωσης «αν η πράξη συνδέεται με πρόκληση βιαιοπραγίας» : Προσέξτε, δεν λέει με την τέλεση βιαιοπραγίας, αλλά με την πρόκληση βιαιοπραγίας. Πρόκληση σημαίνει τέλεση από άλλο πρόσωπο η ακόμα και μη τέλεση, άρα η πρόκληση είναι πολύ ευρύτερη έννοια από την τέλεση.

7) Η υπάρχουσα ποινική νομοθεσία αντιμετωπίζει τις αξιόποινες συμπεριφορές τόσο με τις γενικές διατάξεις των αδικημάτων εξύβρισης, απειλής και σωματικής βλάβης (Π.Κ. 361, 333, 308 – 311), όσο και με ειδικές διατάξεις που ισχύουν όταν ο παθών είναι «υπάλληλος» (π.χ. αυτεπάγγελτη δίωξη και επιβαρυντική περίπτωση για σωματικές βλάβες Π.Κ. 308 παρ. 2 και 315^Α), ιδιότητα που έχει (τουλάχιστον το μόνιμο) το προσωπικό (γιατροί, νοσοκόμοι, διοικητικοί, τεχνικοί κλπ) των δημοσίων νοσοκομείων. Αρα δεν χρειάζεται ιδιαίτερη και αυξημένη προστασία.

8) Το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι συγκεντρώσεις και οι ντουντούκες ενόχλησαν τόσο πολύ, ώστε ομολογήθηκαν από Υπουργούς και οδήγησαν σε εκδικητικές μεταχειρίσεις (Καταραχιάς, Ερωτοκρίτου κλπ).

Μετά από τη δίμηνη διαβούλευση στο σχέδιο νόμου που δημοσιοποιήθηκε στις 9/1/2024, η παραπάνω διάταξη όχι μόνο δεν εξαλείφθηκε αλλά εμπλουτίστηκε, έτσι ώστε :

Α) Αφενός να περιλάβει στο πεδίο εκδήλωσης της αξιόποινης πράξης όλους τους χώρους των δομών παροχής υπηρεσιών υγείας και όχι μόνο τους χώρους υγειονομικής περίθαλψης, άρα να διευρύνει ακόμα περισσότερο το πεδίο εφαρμογής του και

Β) Αφετέρου να επεκτείνει το πεδίο εκδήλωσης της αξιόποινης πράξης και στους εκπαιδευτικούς χώρους.

Η νέα διάταξη έχει ως εξής :

ΆΡΘΡΟ 33 νσ :

Στο άρθρο 168 του Ποινικού Κώδικα προστίθενται παρ. 4 και 5 ως εξής :

4) Όποιος εισέρχεται σε δομές παροχής υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων των κινητών μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας ή προσεγγίζει κινητές μονάδες παροχής υγειονομικών υπηρεσιών άμεσης βοήθειας και με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως με φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, εργαζομένων, υπαλλήλων ή ασθενών διαταράσσει τη λειτουργία τους, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 (ενός) έτους και χρηματική ποινή και αν η πράξη συνδέεται με πρόκληση βιαιοπραγίας, με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) και χρηματική ποινή.

5) Με τις ποινές της παρ. 4 τιμωρείται όποιος εισέρχεται σε χώρο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως με φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του εκπαιδευτικού προσωπικού, εργαζομένων, υπαλλήλων ή μαθητών διαταράσσει την λειτουργία του.

Οσα σχόλια προηγήθηκαν για τη διάταξη που περιείχε το ν/σ του Δεκέμβρη 2023 ισχύουν στο ακέραιο και για την τωρινή διάταξη. Για αυτό και επισημαίνονται με έμφαση τα σχολιαζόμενα σημεία.

Τα ίδια ακριβώς σχόλια ισχύσουν και για την προστεθείσα παράγραφο για τα σχολεία.

Και βέβαια το ότι επεκτείνεται και σε άλλους χώρους δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να καταστείλει τις κινητοποιήσεις και στα νοσοκομεία και στα σχολεία και όχι οι δικαιολογίες που δεν πείθουν κανέναν

Και ποιος ξέρει και που αλλού αν δεν υποχρεωθεί να το αποσύρει.

Αθήνα, 12/2/2024

Κώστας Παπαδάκης