Η μοναξιά, η θλίψη, ο θάνατος, η φτώχια και η ανεργία περίσσεψαν τη φετινή χρονιά. Μάλιστα, το περιοδικό Time στο τελευταίο τεύχος του έτους είχε ένα τεράστιο κόκκινο Χ πάνω στον αριθμό 2020 και υπότιτλο «The worst year ever».
Κάθε ανατροπή της ιστορίας που οδηγεί σε καταστροφές, πόνο και ρημαγμένες ζωές συμπυκνώνεται στη δημοτική ποίηση με τον στίχο μοτίβο: Και ήρθαν χρόνοι δίσεχτοι και μήνες οργισμένοι. Το 2020 ήταν και ημερολογιακά δίσεκτο αλλά και ουσιαστικά, αφού η πανδημία του κορωνοϊού σάρωσε την ανθρωπότητα παίρνοντας εκατομμύρια ζωές, αφαιρώντας δικαιώματα, διαγράφοντας μικρές και μεγάλες χαρές από την καθημερινότητά μας. Η μοναξιά, η θλίψη, ο θάνατος, η φτώχια και η ανεργία περίσσεψαν τη φετινή χρονιά. Μάλιστα το περιοδικό Time στο τελευταίο τεύχος του έτους είχε ένα τεράστιο κόκκινο Χ πάνω στον αριθμό 2020 και υπότιτλο «The worst year ever». Επεξηγεί ο συντάκτης του σχετικού άρθρου ότι ήταν η χειρότερη χρονιά για όσους δεν έχουν ζήσει άμεσα τη φρίκη των δύο παγκοσμίων πολέμων ή της πανδημίας της ισπανικής γρίπης του 1918.
Το κόκκινο Χ ως σημείο της διαγραφής το Time το έχει χρησιμοποιήσει άλλες τέσσερις φορές για πολιτικά και μόνο πρόσωπα: πάνω στα πορτρέτα του Χίτλερ το 1945, του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, του Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι, αρχηγού της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, το 2006 και του Μπιν Λάντεν το 2011. Λογικό συμπέρασμα από αυτήν τη συμπαράθεση είναι ότι –ακόμη και αν δεν το σκόπευε η σύνταξη του περιοδικού–αποκαλύπτει την πολιτική διάσταση της πανδημίας. Γιατί βέβαια είναι πολιτικό ζήτημα η στάση απέναντι στο περιβάλλον. Όπως δήλωσε και ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Α. Τ. Γκεμπρεγιέσους: «Η πανδημία μπορεί να ξεσπάσει κάθε στιγμή όταν διαταράσσεται η σχέση ανθρώπων και ζώων ενώ μην ξεχνάμε πως υπάρχει και η κλιματική αλλαγή, η οποία μετατρέπει τον πλανήτη σε λιγότερο κατοικήσιμο μέρος… Η ιστορία μας έχει δείξει πως δεν θα είναι αυτή η τελευταία πανδημία και πως οι επιδημίες είναι ένας τομέας με τον οποίο πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Αν επενδύσουμε στη δημόσια υγεία και ως κοινωνία προσεγγίσουμε το θέμα διαφορετικά, περνώντας το από γενιά σε γενιά, τότε έχουμε πολλές ελπίδες. Όταν κλείνει ο κύκλος μιας πανδημίας την ξεχνάμε».
Μήπως λοιπόν το σήμα διαγραφής του 2020 από το Time μπορεί να παραπέμψει και σε αυτό που επισημαίνει ο Γκεμπρεγιέσους, δηλαδή το να ξεχάσουμε; Γιατί όταν σβήνουμε κάτι προφανώς δεν θέλουμε να το θυμόμαστε. Αυτό όμως θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί. Η πανδημία υπήρξε η αφορμή να αποκαλυφθεί πού οδήγησαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών και διέλυσαν το δημόσιο σύστημα υγείας, την εκπαίδευση και απαξίωσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ελευθερία του λόγου και συνείδησης, στην εργασία. Έγινε το έναυσμα να ενισχυθούν οι δυνάμεις της κρατικής καταστολής και της αστυνομικής βίας, να επιβληθεί ένα αυταρχικό καθεστώς ενημέρωσης σύμφωνο με τις επιταγές της εξουσίας που εξοβέλιζε την πραγματικότητα και αποσιωπούσε την αντίθετη άποψη. Αυτά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε αφού τα βρίσκουμε καθημερινά μπροστά μας.
Όπως πάντα θα θυμόμαστε ότι σε αυτό το σκοτάδι υπήρξαν και υπάρχουν και οι ρωγμές από φως. Και αυτές προέρχονται από τον κόσμο της εργασίας: από εκείνους που φρόντισαν την υγεία, την τροφή, την καθαριότητα, τη μετακίνηση, τη μόρφωση, την ψυχαγωγία, τη διευκόλυνση της καθημερινότητάς μας. Προέρχονται από συλλογικότητες και ομάδες που στήριξαν την αλληλεγγύη και στάθηκαν όρθιοι και όρθιες μπροστά στις απειλές, στον εκφοβισμό, στη συκοφάντηση και τη βία. Έγιναν η πηγή που αναβλύζει μέσα από τις πληγές του κοινωνικού σώματος, από την οργή του για τα όσα γίνονται ερήμην και εναντίον του.
Το αν θα γίνει αυτή η πηγή ποτάμι θα εξαρτηθεί από πολλά. Πάντως θα έχει μνήμη και θα διαδίδει και θα διδάσκεται από τη μνήμη του δίσεχτου και οργισμένου καιρού. Το «χρωστάει», όπως έγραφε ο Παλαμάς στον «Δωδεκάλογο του Γύφτου» «και όσους, ήρθαν, πέρασαν, /θα ’ρθούνε, θα περάσουν». Αλλιώς: «Κριτές, θα μας δικάσουν/ οι αγέννητοι, οι νεκροί».
Πηγή: Αιμιλία Καραλή – ΠΡΙΝ
e-prologos.gr
