Την Παρασκευή και κυρίως το Σάββατο η αυθόρμητη εξέγερση εξαπλώθηκε γρήγορα παρά τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, την παρουσία της πάνοπλης Εθνοφρουράς στους δρόμους, τις απειλές Τραμπ ότι θα στείλει και τον στρατό, την άγρια καταστολή με πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα και τις περισσότερες από 1.700 συλλήψεις.

Η άγρια δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ενός ακόμη κρίκου στην αμέτρητη αλυσίδα των Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων θυμάτων της αμερικανικής αστυνομίας, δεν ήταν παρά μόνον ο σπινθήρας: τα ξερόχορτα του ρατσισμού και της ανισότητας ήταν στοιβαγμένα από καιρό, πολύ πριν αναλάβει την προεδρία ο «Αρχοντας του Διχασμού» Ντόναλντ Τραμπ – και το λαμπάδιασμά τους ήταν απλά θέμα χρόνου.

Οπως έγραψε στο διαδίκτυο ένας ανώνυμος διαδηλωτής, και αναπαράγει στο ρεπορτάζ του από τη Μινεάπολη το BBC, «Και πολύ αργήσαμε: έπρεπε να είχαμε κάψει την πόλη όταν σκότωσαν τον Φιλάντο Καστίλε» – δηλαδή το 2016. Και πράγματι η πόλη κάηκε – μαγαζιά, δημόσια κτίρια, αυτοκίνητα, ακόμη και το κτίριο όπου στεγαζόταν το Τρίτο Αστυνομικό Τμήμα της πόλης παραδόθηκε στις φλόγες τη νύχτα της Πέμπτης, όταν το εγκατέλειψαν άρον άρον οι ένστολοι για να γλιτώσουν από το πλήθος…

Λευκοί και μαύροι

Ομως τα τρομερά τριήμερα επεισόδια στην πρωτεύουσα της Μινεσότα, την πόλη όπου ζούσε ο Φλόιντ μέχρι το μοιραίο συναπάντημά του με τους τέσσερις συμπολίτες του αστυνομικούς, αποδείχτηκε πως ήταν μόνον η αρχή: την Παρασκευή και ιδιαίτερα το Σαββάτο, η αυθόρμητη εξέγερση απλώθηκε σε δεκάδες μεγάλες και μικρές πόλεις σε 16 Πολιτείες, από το ένα άκρο των ΗΠΑ ώς το άλλο, αναγκάζοντας τις αρχές να κηρύξουν απαγόρευση κυκλοφορίας και να βγάλουν σε αρκετές περιπτώσεις στους δρόμους τους πάνοπλους άντρες της Εθνοφρουράς.

Ομως παρά το curfew του Σαββατόβραδου σε τουλάχιστον 26 πόλεις, τις απειλές του Τραμπ ότι θα στείλει και τον… τακτικό στρατό κατά των διαδηλωτών, τα δακρυγόνα, το άγριο ξύλο των ροπαλοφόρων στο ψαχνό, τις πλαστικές σφαίρες και τις περισσότερες από 1.700 συλλήψεις, εκ των οποίων τουλάχιστον 500 μόνο στο Λος Αντζελες, η κατάσταση δεν εκτονώθηκε. Το τσουνάμι της οργής για τη σωρευμένη αδικία δεν γυρίζει πίσω – γι’ αυτό άλλωστε και στις ταραχές δεν πήραν μέρος μόνο μαύροι ή Λατίνοι, αλλά και πολλοί καταπιεσμένοι και περιθωριοποιημένοι λευκοί, ενώ έγιναν και πολλές λεηλασίες εμπορικών καταστημάτων.

Από το βράδυ της Πέμπτης, όταν ξεκίνησαν τα σοβαρά επεισόδια, ώς το βράδυ της Κυριακής έχουν επιβεβαιωθεί τρεις νεκροί πέραν του Φλόιντ – μεταξύ των οποίων δύο νεαροί διαδηλωτές στην Ινδιανάπολη και στο Ντιτρόιτ και ένας ομοσπονδιακός αστυνομικός που πυροβολήθηκε από αγνώστους στο Οκλαντ, ενώ δύο συνάδελφοί του τραυματίστηκαν. Αλλος ένας αστυνομικός χαροπαλεύει έχοντας δεχτεί μαχαιριά στον λαιμό, ύστερα από επίθεση που δέχτηκε από διαδηλωτές στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα. Αρκετοί άλλοι αστυνομικοί τραυματίστηκαν από πέτρες, μπουκάλια και τούβλα στην ίδια «οδομαχία». Οι τραυματίες και από τις δύο πλευρές ανέρχονται σε αρκετές δεκάδες.

Κοιτάζοντας κάποιος τον χάρτη, βλέπει αμέσως πόσο μεγάλη είναι η διασπορά των ταραχών στην αχανή χώρα. Ανάμεσα στις πόλεις όπου σημειώθηκαν επεισόδια και επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας ξεχωρίζει, όπως προείπαμε, η «πόλη των αγγέλων» και το διάσημο προάστιό του, το Μπέβερλι Χιλς στην Καλιφόρνια, ενώ το πρωί της Κυριακής προστέθηκε στη λίστα και το Σαν Φρανσίσκο. Επεισόδια σημειώθηκαν και σε άλλες πόλεις, όπως στη Λα Μέσα της Καλιφόρνιας, όπου πυρπολήθηκαν τράπεζες, καταστήματα και δημόσια κτίρια.

Σοβαρά επεισόδια με δακρυγόνα και συλλήψεις σημειώθηκαν και στη (χαροκαμένη από τον κορονοϊό) μητρόπολη της Νέας Υόρκης, όταν εκατοντάδες διαδηλωτές πραγματοποίησαν μεταμεσονύχτια διαδήλωση για να διαμαρτυρηθούν για τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης και την πολύ υψηλή ανεργία.

Μάλιστα ένα περιπολικό της αστυνομίας παρέσυρε διαδηλωτές όταν έπεσε με ταχύτητα σε πρόχειρο οδόφραγμα, πολύ κοντά στο σπίτι του διάσημου για την απαισιοδοξία του οικονομολόγου Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος τουίταρε εύστοχα πως «οι διαδηλώσεις και η βία δεν είναι μόνο για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ. Υπάρχουν σήμερα 40 εκατομμύρια άνεργοι στις ΗΠΑ, λευκοί, καφέ και μαύροι, που έχουν κάθε δίκιο να είναι εξαγριωμένοι. Οπως είχα προβλέψει έναν μήνα νωρίτερα, αυτή η κρίση [της πανδημίας] θα οδηγήσει σε εξεγέρσεις και βία»… Και έχει δίκιο: η διαδήλωση δεν ήταν για τον Φλόιντ, αλλά για την ανεργία και ιδιαίτερα για τις μαζικές απολύσεις στον χώρο της εστίασης και των διαφόρων υπηρεσιών, όπου το lockdown οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία.

Το παράδοξο της Μινεσότα

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως η Μινεάπολη, που θεωρούνταν μέχρι και προχτές μια «προοδευτική» πόλη, με Δημοκρατικό δήμαρχο, είναι ταυτόχρονα και μια από τις πιο άδικες και άνισες για τους φτωχούς και ιδίως για τους φτωχούς μαύρους, αφού η φαινομενική ευημερία της τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει γεφυρώσει τις βαθιές ανισότητες: ορισμένοι οικονομολόγοι μάλιστα μιλούν για το φαινόμενο της ακραίας ανισότητας ως το «Minnesota paradox», το παράδοξο της Μινεσότα…

Αλλα «καυτά σημεία» όπου επιβλήθηκε curfew ήταν στο Ντένβερ του Κολοράντο, στο Μαϊάμι της Φλόριντα, στην Ατλάντα της Τζόρτζια, στο Σικάγο του Ιλινόις, στο Λούισβιλ του Κεντάκι, στη Μινεάπολη και το Σεν Πολ της Μινεσότα, στο Κλίβελαντ και το Σινσινάτι του Οχάιο, στο Πόρτλαντ του Ορεγκον, στο Πίτσμπουργκ και τη Φιλαντέλφια της Πενσιλβάνια, στο Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας, στο Νάσβιλ του Τενεσί, στο Σιάτλ της Ουάσινγκτον, στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν. Ακόμη και στο Σολτ Λέικ Σίτι της Γιούτα, την πόλη των μορμόνων, έγιναν επεισόδια, όπως και στην Ουάσινγκτον, στον περίβολο του Λευκού Οίκου!

Τραυματισμοί δημοσιογράφων

Στόχος των αστυνομικών αλλά και ορισμένων διαδηλωτών έγιναν πάντως αυτή τη φορά και οι δημοσιογράφοι και εικονολήπτες μεγάλων ΜΜΕ. Ενας καμέραμαν του Reuters και ο συνοδός του χτυπήθηκαν το Σαββατόβραδο από πλαστικές σφαίρες, την ώρα που κάλυπταν τις ταραχές, ενώ τρεις δημοσιογράφοι του Πίτσμπουργκ τραυματίστηκαν από επίθεση διαδηλωτών. Το βράδυ της Παρασκευής δέχτηκε επίθεση και πυροβολήθηκε με δακρυγόνο βομβίδα μια ρεπόρτερ του καναλιού WAVE που κάλυπτε ζωντανά τα επεισόδια στο Λούισβιλ του Κεντάκι. Και αξίζει να σημειώσουμε ότι πολλοί Αμερικανοί ρεπόρτερ, άπειροι όπως είναι στην κάλυψη βίαιων διαδηλώσεων, πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο, αφού βρέθηκαν μέσα σε νέφη δακρυγόνων χωρίς μάσκες, κράνη και άλλα.