Στη φωτογραφία, ο Πέδρο Καστίγιο κρατούμενος σε αστυνομικό τμήμα (Πηγή: AFP)

Γράφει ο Carlos Noriega

Ο πρόεδρος του Περού ανακοίνωσε το κλείσιμο του Κογκρέσου, αποπέμφθηκε από το αξίωμά του, στη συνέχεια συνελήφθη και ανέλαβε η αντιπρόεδρος Μπολουάρτε.

Πιεσμένος από τις συνεχείς προσπάθειες αποσταθεροποίησης μιας Δεξιάς που πάντα επιδίωκε την απομάκρυνσή του και αποδυναμωμένος από τις ανεπάρκειες της κυβέρνησής του, ο πρόεδρος ανακοίνωσε μια αντισυνταγματική απόφαση, η οποία επέσπευσε την απομάκρυνσή του.

Ο πρόεδρος Πέδρο Καστίγιο έδωσε μια κλωτσιά στο σύμβολο της δημοκρατίας, αλλά η απόπειρα απέτυχε, ο ίδιος αποπέμφθηκε και συνελήφθη. Προχώρησε στην κίνηση αυτή πολιορκημένος από μια Δεξιά που επεδίωκε την απομάκρυνσή του από το αξίωμα και αποδυναμωμένος από τις αποτυχίες της κυβέρνησής του και τις κατηγορίες διαφθοράς με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος. Τον αντικατέστησε η αντιπρόεδρος Ντίνα Μπολουάρτε (Dina Boluarte), η οποία γίνεται η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει την προεδρία στην ιστορία της χώρας. Η Μπολουάρτε ζήτησε «ανακωχή» και ανακοίνωσε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή «όλων των πολιτικών δυνάμεων». Λίγα λεπτά πριν από την ορκωμοσία της, το Κογκρέσο είχε αποπέμψει τον Καστίγιο με 101 ψήφους υπέρ, μόλις 6 κατά και 10 αποχές, για απόπειρα αντισυνταγματικής διακοπής της λειτουργίας του Κογκρέσου, η οποία χαρακτηρίστηκε ως απόπειρα πραξικοπήματος. Ενώ η Μπολουάρτε ορκιζόταν πρόεδρος στο Κογκρέσο, ο Καστίγιο συνελήφθη και οδηγήθηκε σε αστυνομικό τμήμα. Υπήρξαν κάποιες διαδηλώσεις, με μικρή συμμετοχή, υπέρ και κατά του Καστίγιο. Μεταξύ των δύο ομάδων ξέσπασαν συγκρούσεις. Οι διαδηλωτές ζήτησαν να παραιτηθούν οι βουλευτές και η πρόσφατα ορκισθείσα πρόεδρος και να προκηρυχθούν πρόωρες γενικές εκλογές.

Η τελική κρίση για την κυβέρνηση Καστίγιο ξέσπασε μόλις ο, τότε, ακόμα πρόεδρος ανακοίνωσε, σε ένα αιφνιδιαστικό τηλεοπτικό μήνυμα προς τη χώρα το μεσημέρι της Τετάρτης, το αντισυνταγματικό κλείσιμο του Κογκρέσου. Το έπραξε τρεις ώρες πριν από την έναρξη της κοινοβουλευτικής συνεδρίασης, κατά την οποία επρόκειτο να συζητηθεί και να ψηφιστεί η πρόταση παραπομπής του για «μόνιμη ηθική ανικανότητα» λόγω καταγγελιών για διαφθορά που ερευνώνται.

Με το κλείσιμο του Κογκρέσου, ο Καστίγιο ανακοίνωσε επίσης την έναρξη μιας «κυβέρνησης εξαιρετικά έκτακτης ανάγκης», την «αναδιοργάνωση» του δικαστικού σώματος και της Γενικής Εισαγγελίας που διεξάγει τις έρευνες για τις εναντίον του κατηγορίες και ανακοίνωσε τη σύγκληση Συντακτικής Συνέλευσης εντός εννέα μηνών. Ανακοίνωσε ότι μέχρι να συγκροτηθεί η Συντακτική Συνέλευση, θα κυβερνά με νόμους που θα εκδίδονται με διατάγματα. Σ΄αυτό που θα αποτελούσε το τελευταίο του μήνυμα ως πρόεδρος, διέταξε απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 10 το βράδυ της Τετάρτης, η οποία δεν εφαρμόστηκε επειδή ο πρόεδρος έπεσε πολύ πριν από αυτή την ώρα και η πρόεδρος Μπολουάρτε την ακύρωσε.

Το κλείσιμο του Κογκρέσου

Ο Καστίγιο ήταν εμφανώς νευρικός καθώς διάβαζε το σύντομο μήνυμα με το οποίο ανακοίνωνε το αποτυχημένο πραξικόπημά του. Μίλησε για λίγο περισσότερο από πέντε λεπτά. Τα χαρτιά που κρατούσε έτρεμαν από το τρέμουλο των χεριών του. Ανακοινώνοντας το κλείσιμο του Κογκρέσου, υπενθύμισε τις επανειλημμένες προσπάθειες της δεξιάς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να τον απομακρύνει από το αξίωμά του και υποστήριξε ότι κατηγορείται για εγκλήματα χωρίς στοιχεία. Κατηγόρησε τη δεξιά αντιπολίτευση ότι προσπαθεί να εγκαθιδρύσει μια «κοινοβουλευτική δικτατορία».

Όταν ο Καστίγιο προέβη στην ανακοίνωσή του, υπήρχε μεγάλη αβεβαιότητα για το αν η αντιπολίτευση θα έπαιρνε τις 87 ψήφους –δηλαδή  τα δύο τρίτα του Κογκρέσου, που απαιτούνται για την αποπομπή του, την ίδια ημέρα της ψηφοφορίας– για «ηθική ανικανότητα». Τη στιγμή εκείνη, ένας πρώην υπάλληλος της κυβέρνησής του κατέθετε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εποπτείας ότι είχε λάβει δωροδοκίες και είχε παραδώσει μέρος από τα χρήματα αυτά στον Καστίγιο. Όπως και άλλες κατηγορίες εναντίον του τότε προέδρου, πρόκειται για τη μαρτυρία ενός κατηγορούμενου για διαφθορά αξιωματούχου που βρίσκεται στη φυλακή και ο οποίος με τη μαρτυρία αυτή επιδιώκει δικαστικά οφέλη, όπως η απόκτηση της ελευθερίας του.

Προφανώς, οι υπολογισμοί του Καστίγιο τον οδήγησαν να υποθέσει ότι μετά από αυτή τη μαρτυρία, η Δεξιά που ήθελε να τον αποπέμψει θα είχε τις ψήφους για να το κάνει, και αποφάσισε να κλείσει το Κογκρέσο. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις που κυκλοφορούσαν εκείνη την ώρα σχετικά με το πώς θα εξελιχθεί η ψηφοφορία δεν ήταν σαφείς ως προς το αποτέλεσμα. Τίποτα δεν ήταν σίγουρο εκείνη τη στιγμή. Το προηγούμενο βράδυ, σε άλλο μήνυμα προς τη χώρα, ο Καστίγιο είχε διαβεβαιώσει ότι σέβεται τη δημοκρατία και ότι θα πάει στο Κοινοβούλιο για να αντιμετωπίσει τη διαδικασία μομφής εναντίον του.

Η απόφαση του Καστίγιο είχε πολύ άσχημη κατάληξη. Ήταν μια τηλεοπτική πολιτική αυτοκτονία. Η «κυβέρνηση εξαιρετικά έκτακτης ανάγκης» δεν διήρκεσε. Τρεις ώρες μετά την απόπειρα αντισυνταγματικού κλεισίματος του Κογκρέσου –ο πρόεδρος μπορεί να κλείσει το Κογκρέσο, αλλά μόνο αν προηγουμένως αυτό απορρίψει δύο ψήφους εμπιστοσύνης στην εκτελεστική εξουσία, κάτι που δεν είχε συμβεί– ο Καστίγιο αποπέμφθηκε και συνελήφθη. Ενώ η αποπομπή του ετίθετο σε ψηφοφορία στο Κογκρέσο και το αποτέλεσμα ήταν βέβαιο, ο Καστίγιο έφυγε από το κυβερνητικό μέγαρο. Κυκλοφόρησαν φήμες ότι θα πήγαινε στην πρεσβεία του Μεξικού για να ζητήσει άσυλο, αλλά συνελήφθη και οδηγήθηκε σε αστυνομικό τμήμα. Η ήττα του είχε ολοκληρωθεί. Αυτό που τον περιμένει είναι ποινική δίωξη για απόπειρα πραξικοπήματος, ένα έγκλημα που τιμωρείται με 10 έως 20 χρόνια κάθειρξη. Η κυβέρνηση του Μεξικού του πρόσφερε άσυλο.

Το μοναχικό τέλος του Καστίγιο

Είναι ανεξήγητο πώς ο Καστίγιο έσπευσε να ανακοινώσει το κλείσιμο του Κογκρέσου χωρίς να έχει υποστήριξη για να στηρίξει μια τέτοια απόφαση. Αμέσως μετά την ανακοίνωση αυτή έμεινε μόνος. Οι υπουργοί του άρχισαν να παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλο, καταγγέλλοντας την απόρριψη αυτού που χαρακτήρισαν πραξικόπημα. Δεν ζητήθηκε η γνώμη τους πριν ο Καστίγιο αποφασίσει να κλείσει το Κογκρέσο. Όλα τα θεσμικά όργανα κατήγγειλαν την απόπειρα πραξικοπήματος. Για λίγο περισσότερο από μία ώρα υπήρχε αβεβαιότητα ως προς τη θέση που θα υιοθετούσαν οι στρατιωτικοί, αν θα υποστήριζαν τον Καστίγιο στο κλείσιμο του Κογκρέσου ή θα αντιδρούσαν σε ένα αντισυνταγματικό μέτρο. Η αβεβαιότητα διαλύθηκε όταν ο Στρατός ανακοίνωσε ότι δεν θα υπακούσει στην απόφαση του Καστίγιο να κλείσει το Κογκρέσο. Η ήττα του, τότε, ακόμα προέδρου ολοκληρώθηκε.

Όταν ο Καστίγιο έπεσε, η Ντίνα Μπολουάρτε ανέλαβε την προεδρία ενώπιον του Κογκρέσου. «Όπως όλοι γνωρίζουμε, έγινε απόπειρα πραξικοπήματος», ξεκίνησε το πρώτο της μήνυμα ως πρόεδρος αμέσως μετά την ορκωμοσία της. Νωρίτερα είχε ήδη πάρει αποστάσεις από την προσπάθεια του Καστίγιο να κλείσει το κοινοβούλιο με μήνυμά της στο Twitter. Η Μπολουάρτε εξέφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι «όλοι οι θεσμοί» απέρριψαν την απόφαση του Καστίγιο.

Η Μπολουάρτε ζητάει ανακωχή

«Σύμφωνα με το Σύνταγμα αναλαμβάνω το αξίωμα της προέδρου έχοντας επίγνωση της τεράστιας ευθύνης που μου αναλογεί. Η πρώτη μου επίκληση είναι να ζητήσω την ευρύτερη δυνατή ενότητα όλων των Περουβιανών. Είναι στο χέρι μας να μιλήσουμε, να κάνουμε διάλογο, να καταλήξουμε σε μια συμφωνία, κάτι τόσο απλό όσο ανέφικτο ήταν τους τελευταίους μήνες. Καλώ σε μια ευρεία διαδικασία διαλόγου μεταξύ όλων των πολιτικών δυνάμεων που εκπροσωπούνται ή όχι στο Κογκρέσο», δήλωσε η Μπολουάρτε στο πρώτο της μήνυμα ως πρόεδρος.

«Ζητώ πολιτική ανακωχή για τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας», ζήτησε από τους βουλευτές που υπονόμευσαν αμείλικτα την κυβέρνηση Καστίγιο. «Ζητώ προθεσμία, πολύτιμο χρόνο, για να σώσουμε τη χώρα μας από τη διαφθορά και την κακοδιοίκηση» πρόσθεσε. Μένει να δούμε αν η Δεξιά η οποία μέσα από το Κογκρέσο πόνταρε στην αποσταθεροποίηση και την πραξικοπηματική αντιμετώπιση της κυβέρνησης του Καστίγιο, είναι διατεθειμένη να της δώσει αυτή την ανακωχή.

Η νέα πρόεδρος ανακοίνωσε «ένα υπουργικό συμβούλιο όπου θα εκπροσωπούνται όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις». Η Μπολουάρτε, 60 ετών, ήταν ελάχιστα γνωστή στην πολιτική σκηνή μέχρι που έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Καστίγιο. Υπήρξε μέλος του Perú Libre (PL), του κόμματος που έφερε τον Καστίγιο στην κυβέρνηση, αλλά διαγράφηκε πριν από λίγους μήνες. Αναλαμβάνει την προεδρία χωρίς την στήριξη κάποιου κόμματος, χωρίς δική της κουνοβουλευτική ομάδα, σε αντιπαράθεση με το PL που ήταν το κόμμα της και με μια κοινοβουλευτική Δεξιά που έχει ήδη δείξει ότι είναι πρόθυμη να κάνει τα πάντα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Η κατάσταση που θα αντιμετωπίσει είναι αρκετά περίπλοκη.

πηγή: rednblack.gr