Χρήστος Κάτσικας

Εν μέσω πανδημίας το Υπουργείο Παιδείας παρέκαμψε ακόμα και τις τυπικές διαδικασίες του αστικού κοινοβουλίου για να αποφύγει τις αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας και προώθησε άρον – άρον ένα νομοσχέδιο που “σταυρώνει” τη δημόσια εκπαίδευση και στρώνει το έδαφος για ένα σχολείο πιο σκληρό και ανταγωνιστικό και μάλιστα από όλο και μικρότερες τάξεις. Ειδικότερα, η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση (από το Νηπιαγωγείο μέχρι το πολύπαθο «Νέο Λύκειο» σέρνει τον σταυρό του μαρτυρίου που του έχουν  φορτώσει όλες οι κυβερνήσεις από το 2010 μέχρι σήμερα. Διαρκώς «μεταρρυθμίζονται» και «απορρυθμίζονται» αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πως το βλέμμα της πολιτικής ηγεσίας είναι στραμμένο στην επόμενη ημέρα. Για αυτό και τρέχουν να προλάβουν να νομοθετήσουν υπό αυτές τις συνθήκες, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθούν οι αντιδράσεις από μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Ανάμεσα στις αλλαγές που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο είναι η επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων, η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας από το 2020-21, η μείωση των ομάδων προσανατολισμού στο Λύκειο, η αύξηση των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων, οι αλλαγές στις μετεγγραφές με την προσθήκη ακαδημαϊκού κριτηρίου για την μετεγγραφή όπως επίτευξη υψηλού ποσοστού επί της βάσης του τελευταίου εισαχθέντος. Παράλληλα προβλέπονται αλλαγές στη διοίκηση των Πανεπιστημίων, όπως ενιαίο ψηφοδέλτιο για τις εκλογές των Πρυτανικών Αρχών, ηλεκτρονική ψηφοφορία, καθιέρωση της τετραετούς θητείας καθώς και δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων από κάθε Πανεπιστήμιο και ρυθμίσεις για συνεργασίες θεσμοθέτηση κοινών και διπλών προγραμμάτων σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ. Επίσης, o αριθμός των εισακτέων θα καθορίζεται από τα τμήματα των Πανεπιστημίων.
Επιπλέον μειώνονται οι ώρες των μαθημάτων Προσανατολισμού και αντίστοιχα αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας των αγγλικών, οι ώρες της Φυσικής Αγωγής και της πληροφορικής ενώ τα λατινικά εισάγονται εκ νέου (είχαν αντικατασταθεί από την κοινωνιολογία από την προηγούμενη κυβέρνηση) ως πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα (από τη Β΄ Λυκείου του 2020/21) για τους υποψηφίους της θεωρητικής κατεύθυνσης (επιλέγουν φιλολογίες, νομικά κ.λπ.).
Αλλαγές θα υπάρξουν και στο Γυμνάσιο, στο Δημοτικό και στο Νηπιαγωγείο. Εκτός των άλλων αυξάνεται ο αριθμός των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στο Γυμνάσιο (και στο Λύκειο) αυξάνεται το βαθμολογικό όριο προαγωγής και απόλυσης από 9,5 σε 10 ενώ εισάγονται Αγγλικά και Πληροφορική από το Νηπιαγωγείο!

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ
Παραφράζοντας τον ποιητή ισχύει ότι «όταν ακούς τράπεζα θεμάτων, αύξηση του μέσου όρου προαγωγής/απόλυσης και αλλαγές στον καθορισμό του αριθμού εισακτέων, ανθρώπινο κρέας μυρίζει». Η εισαγωγή των μαθητών στα ΑΕΙ θα γίνεται πολύ πιο δύσκολη  και θα συμβαδίζει, περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών καθώς η Τράπεζα θ(υ)μάτων είχε ως αποτέλεσμα το 2014 που εφαρμόστηκε την παραπομπή του 20% των μαθητών της Α΄ Λυκείου για το Σεπτέμβριο. Η «σφαγή» των εφήβων, αφορούσε τότε τον έναν στους τέσσερις μαθητές των Γενικών Λυκείων κατά μέσο όρο πανελλαδικά, ενώ σε πολλούς υποβαθμισμένους δήμους του Λεκανοπεδίου και του νομού Θεσσαλονίκης, καθώς και σε αρκετούς νομούς χτυπημένους από την ανεργία και τον τουρισμό, η «στρατιά» των μετεξεταστέων περιέλαβε τον έναν στους τρεις μαθητές.
Από την άλλη οι αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών «μυρίζουν» σε άλλες περιπτώσεις διαχειριστικές αλλαγές με βάση συνταγές του παρελθόντος, όπως πχ η … παλινόρθωση των Λατινικών, σε άλλες περιπτώσεις νέα «χωροταξική» κατανομή ειδικοτήτων που περισσεύουν και ειδικοτήτων που λείπουν αλλά, όσον αφορά στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό, η νέα αντιεκπαιδευτική παρέμβαση με την κατάτμηση του προγράμματος του νηπιαγωγείου σε διδακτικά αντικείμενα-ενότητες  (σήμερα εισαγωγή Αγγλικών, Φυσικής Αγωγής και  Ρομποτικής), δεν λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας, ενώ έχει σκοπό να εισαγάγει τα νήπια σε αυστηρά δομημένα προγράμματα.

Αξιολόγηση – Επιμόρφωση: Πανοπτικό σύστημα ελέγχου και κατηγοριοποίησης εκπαιδευτικών και σχολείων
Η Νίκη Κεραμέως εξήγγειλε μεταξύ άλλων τα εξής: «Θωρακίζουμε θεσμικά τη σχολική μονάδα, αναβαθμίζουμε το ρόλο του Διευθυντή, προωθούμε ένα νέο σύστημα επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης, αναδιοργανώνουμε τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου, με γνώμονα δομές πιο κοντά στις σχολικές μονάδες, με σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων, υδροκέφαλων και συγκεντρωτικών δομών. Εστιάζουμε, μετά από πολλά χρόνια, στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Προωθούμε ένα σύστημα αξιολόγησης, ξεκινώντας από τις σχολικές μονάδες και προχωρώντας στους εκπαιδευτικούς, με αποκλειστικό στόχο την επιβράβευση των εκπαιδευτικών και τη βελτίωσή τους μέσω επιμόρφωσης».
Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αγιογραφώντας και κατατεμαχίζοντας τα σχέδια της για την επιβολή ενός πανοπτικού συστήματος ελέγχου και κατηγοριοποίησης εκπαιδευτικών και σχολείων μέσω της επιμόρφωσης-συμμόρφωσης και της αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης. Σχεδιάζει μια σχολειοποιημένη και συμμορφωτική επιμόρφωση – παραμόρφωση με προκαθορισμένα προγράμματα και… ασκήσεις αποδοχής και εκτέλεσης από τους επιμορφωμένους των άνωθεν αποφάσεων και εντολών. Αν η επιμόρφωση καταπιάνεται με την ερμηνεία και εφαρμογή των διαταγών, με τις κυρίαρχες απόψεις μιας φορμαλιστικής και ξεπερασμένης «διδακτικής» των μαθημάτων, με γενικόλογες διαλέξεις για την αγωγή ή κοινότοπες θριαμβολογίες για τις Nέες Tεχνολογίες και τις «θαυματουργές» ιδιότητές τους, τότε οι υπηρεσίες της περιορίζονται στην επιβολή του ιδεολογικού ελέγχου πάνω στους εκπαιδευτικούς και τη διασφάλιση του ταξικού ρόλου της εκπαίδευσης.
Αποτελεί τον δούρειο ίππο για την εφαρμογή της πιο σκληρής αξιολόγησης. Η αλήθεια είναι ότι η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι το στρατηγικό εργαλείο για την ένταση του καθεστώτος χειραγώγησης και ομηρίας των εκπαιδευτικών και δραστικής ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων. Στρατηγικός στόχος να οικοδομήσουν ένα πανοπτικό μοντέλο που όλοι ελέγχουν όλους μέσα από άκρως ιεραρχικές και εξουσιαστικές σχέσεις.
 Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι η εφαρμογή της αυτοαξιολόγησης / αξιολόγησης  οδήγησε παντού σε κατηγοριοποίηση και κλείσιμο σχολείων, στην λειτουργία των σχολικών μονάδων με όρους ανταγωνισμού και επιχειρηματικότητας. Κατέστρεψε το δημόσιο σχολείο και τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα, άνοιξε τον δρόμο για την είσοδο γονέων και δήμων σε αυτό, με ρόλο επόπτη του εκπαιδευτικού έργου.

Η αγορά πιο βαθιά στα ΑΕΙ.
Στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση οι προτεινόμενες παρεμβάσεις του Υπουργείου Παιδείας έρχονται να απελευθερώσουν την αγορά κάθε είδους εκπαιδευτικών προϊόντων, προγραμμάτων σπουδών και κατάρτισης, ολοκληρώνοντας την εικόνα του Πανεπιστημίου ΑΕ. Ο στόχος τους: Πολλά διαβαθμισμένα πτυχία και αποφοίτους στο ίδιο επιστημονικό αντικείμενο.