Η επίθεση της ακρίβειας στα εργατολαϊκά στρώματα αποκτά συνεχώς πιο σκληρά χαρακτηριστικά καθώς η κυβέρνηση της Δεξιάς, βρίσκεται στη δίνη πολιτικής κρίσης μέσα σε ένα κυκεώνα ανοιχτών προβλημάτων. Η εναγώνια προσπάθεια του Μητσοτάκη να αναστρέψει το κλίμα και να φθάσει στην ΔΕΘ όπου θα εξαγγείλει παροχές που δήθεν οδηγούν στην «καθαρού ορίζοντα ανάπτυξη και ευημερία για όλους», τορπιλίζεται από το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων που αποκτά διευρυμένη διεθνή προβολή.

Ωστόσο για το λαό, ένας μαύρος ορίζοντας απλώνεται μπροστά, που δεν προοιωνίζεται ούτε ανάπτυξη ούτε ευημερία, αλλά συνεχείς αυξήσεις στη διατροφή, στην ενέργεια, στους έμμεσους φόρους. Ένα γκρίζο τοπίο που αντιστοιχεί στο τέλος της «μεταμνημονιακής εποπτείας» και την απαρχή της «μεταπρογραμματικής εποπτείας»! Ο Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) ξαναμπαίνει σε λειτουργία για τον έλεγχο των πληρωμών των υπέρογκων δανείων, την πραγματοποίηση των νέων «μεταρρυθμίσεων» και την υλοποίηση του «Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Τα είκοσι δύο εκκρεμή «προαπαιτούμενα» των τριών Μνημονίων που υπόγραψαν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ξαναμπαίνουν κι αυτά στην ημερήσια διάταξη με πρώτο θέμα τη δημιουργία φορέα διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων που θα προχωρήσει άρον-άρον τις διαδικασίες πλειστηριασμών των 40.000 λαϊκών κατοικιών, με βάση το νέο Πτωχευτικό νόμο, μέχρι τα τέλη του χρόνου. Εξάλλου με το νέο «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2023-2026, προβλέπονται νέα αντιλαϊκά μέτρα και αντιλαϊκοί δημοσιονομικοί στόχοι προκειμένου να επιτευχθεί το «πρωτογενές πλεόνασμα» από το στράγγισμα των λαϊκών εισοδημάτων, των οποίων ο μισθός του μήνα μόλις φτάνει να καλύψει 10-15 ημέρες!

Η κυβέρνηση της ΝΔ πανηγυρίζει έχοντας ψηφίσει μέσα στα τρία χρόνια διακυβέρνησης 340 σκληρούς αντιδραστικούς νόμους που μαζί με τις δεσμεύσεις και όρους των τριών Μνημονίων (που κουβαλάνε μαζί τους 22 «προαπαιτούμενα») και το «Σχέδιο (ή Μνημόνιο) Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που προβλέπει νέες ακόμα πιο επώδυνες «μεταρρυθμίσεις», αφενός έχει θωρακίσει οικονομικά τη ντόπια ολιγαρχία προσφέροντάς της δισεκατομμύρια ευρώ και αφετέρου έχει αλυσοδέσει το λαό στην καθήλωση των μισθών, το χτύπημα συνδικαλιστικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων, τους πλειστηριασμούς, τη φοροληστεία, την εκτίναξη του κόστους ζωής, την πανάκριβη ενέργεια.

Και για έναν ακόμα λόγο πανηγυρίζει η Δεξιά. Την «ανάκαμψη του Τουρισμού στα επίπεδα του 2019». Ανάκαμψη όμως για ποιους;

***

Να σημειώσουμε πως μέσα στη διετία της πανδημίας και της καραντίνας, ο τουριστικός τομέας δέχθηκε μία σημαντική διαφοροποίηση. Μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες έκλεισαν, ο επισιτισμός χτυπήθηκε άγρια, με αποτέλεσμα χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κατεβάσουν ρολά και οι εργαζόμενοι να βρεθούν στο δρόμο.

Το μεγαλύτερο μέρος των 2 εκατ. ανέργων υπάγεται στις απολύσεις των ξενοδοχείων και κυρίως των καταστημάτων επισιτισμού. Με τη διάλυση του εργασιακού ιστού κατά τη διετία της πανδημίας, οι εργαζόμενοι αυτοί βρέθηκαν στα όρια της έσχατης φτώχειας. Σήμερα με τη δήθεν ανάκαμψη του επαγγέλματος υποχρεώνονται να δουλεύουν 12 ή και 15 ώρες τη μέρα με μεροκάματα πείνας. Παράλληλα, η «μαύρη» εργασία με όρους δουλείας, εξακολουθεί να καταλαμβάνει σημαντικό μερίδιο. Οι εργαζόμενοι στις ξενοδοχειακές μονάδες, στα εστιατόρια και άλλα επισιτιστικά καταστήματα, στις τουριστικές επιχειρήσεις κ.ά. βλέπουν τους όρους δουλειάς να χειροτερεύουν, ενώ οι καθηλωμένοι μισθοί τους εξανεμίζονται από το κύμα ακρίβειας. Το 2013-19 οι αυξήσεις που δόθηκαν μέσα από Συλλογικές Συμβάσεις ήταν της τάξης του 1%-1,5% και οι ίδιοι μισθοί ισχύουν και σήμερα (792-863 €) για τις ξενοδοχειακές μονάδες. Αντίστοιχα, οι μισθοί της Συλλογικής Σύμβασης για κάποιους κλάδους εργαζομένων στην εστίαση ήταν πιο κάτω και από τον κατώτατο μισθό των 713 €! Γι’ αυτό το κατάντημα των μισθών η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων εκτιμά σαν «κατάκτηση των εργαζομένων» του μισθούς αυτούς πείνας! Θυμίζουμε πως η Σύμβαση αυτή δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να μη χορηγούν τα εβδομαδιαία ρεπό και να επιβάλλουν ασταμάτητη δουλειά χωρίς μέρα ξεκούρασης κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου (από 1/6 έως 30/9 και από 15/12 έως 15/2), στο όνομα της αυξημένης πληρότητας και του φόρτου εργασίας. Στην πρόσφατη Σύμβαση του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ρόδου, ενώ δίνεται αύξηση 9% από 1^ης Σεπτέμβρη, ωστόσο αυτή η αύξηση όχι μόνον εξανεμίζεται αλλά και επιφέρει ακόμα και μείωση καθώς παρακρατούνται από το μισθό 15% για κατάλυμα και σίτιση όσων εργαζομένων επιχειρούν να διαμένουν μέσα στο ξενοδοχείο, λόγω των πανάκριβων τοπικών ενοικίων. Για πρωτοεργαζόμενους στους χώρους πλυντηρίων, σιδερωτηρίων, καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων, λάντζας, ανειδικεύτων κουζίνας, διασωστών κ.ά., ο μισθός που προβλέπει η Σύμβαση δεν ισχύει μέχρι να συμπληρώσουν 15 μήνες προϋπηρεσίας στην ίδια επιχείρηση.

***

Με την επιβολή μεροκάματων και μισθών πείνας, με τις πάμπολλες εργοδοτικές φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις, με τον τεράστιο εφεδρικό στρατό ανεργίας, με τη μαύρη εργασία κλπ, η χώρα μας αναγορεύεται σε επενδυτικό παράδεισο για το ξένο και ντόπιο μονοπωλιακό κεφάλαιο και για τους κάθε είδους κερδοσκόπους, και κομπραδόρους του τουρισμού. Οι μεγαλοξενοδόχοι, πέρα από την ζημιά λόγω της μείωσης των πελατών και των «πακέτων» τουρισμού κατά τα δύο χρόνια της πανδημίας, ενισχύθηκαν με δισεκατομμύρια από δάνεια του ESM με «χαλαρούς» πιστοληπτικούς όρους, από αναπτυξιακά δάνεια από την ΕΤΕπ, ενώ με το «Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» θα δοθούν άλλα 2 δισ. € για την «αναδιάρθρωση» του τουρισμού! Αντίθετα για τους μικροεπαγγελματίες του τουρισμού όχι μόνο δεν προβλέπεται τίποτα, αλλά επιπλέον βυθίζονται στα χρέη που συσσωρεύτηκαν από τα περσινά και προπέρσινα κεσάτια και τη σημερινή ακρίβεια που κατατρώει τα εισοδήματά τους.

Η χώρα παραδίνεται βορά στα ξένα μονοπώλια του τουρισμού, που κυριολεκτικά αλωνίζουν, με μοναδικό στόχο τους την αποκόμιση του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους, εκμεταλλευόμενα τον εργασιακό μεσαίωνα και τους μισθούς και μεροκάματα πείνας που συνεπάγεται η καταστροφική πολιτική των Μνημονίων και της πανδημίας. Και ναι μεν η κυβέρνηση θριαμβολογεί για το «ενδιαφέρον» των ξένων «επενδυτών», ωστόσο ο μύθος της «ισχυρής Ελλάδας» που «ανήκει στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ», έχει πια καταρρεύσει μπροστά στην αδήριτη πραγματικότητα της δωδεκάχρονης οικονομικής κρίσης. Τα δισεκατομμύρια που διατυμπανίζουν ότι θα έρθουν μέσω των διάφορων ευρωπαϊκών «Μηχανισμών Ανάκαμψης», σκοπό και στόχο έχουν να ενισχύσουν τη ντόπια ολιγαρχία για ν’ αποκτήσει «σοβαρές προσβάσεις» και συνεργασίες με το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο. Αυτή είναι η «ανάπτυξη» που ευαγγελίζεται η Δεξιά…

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για εντυπωσιακή «έκρηξη» του τουρισμού, λόγω της αύξησης των αφίξεων 30 εκατ. τουριστών. Κάνει προβλέψεις για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Κάνει εκτιμήσεις για 20-25 δισ. € από τον τουρισμό. Και πραγματικά υπάρχει ένα τουριστικό ρεύμα, χωρίς να δίνονται οι κυβερνητικές διαστάσεις. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραλείπεται ο όρος «αύξηση του κόστους διαβίωσης» σε παγκόσμιο επίπεδο που κάνει την τουριστική μετακίνηση μικρότερης διάρκειας και μειώνει αισθητά τη μέση δαπάνη ανά ταξίδι. Παρά την «έκρηξη» του φετινού τουρισμού πάνω από 40.000 θέσεις εργασίας έχουν αδειάσει.

Τα δύο χρόνια της πανδημίας κι ενώ οι εργαζόμενοι αποστερήθηκαν ακόμα και τα αναγκαία, τα μονοπώλια του κλάδου όχι μόνον «μπουκώθηκαν» με δισεκατομμύρια, αλλά παράλληλα προετοίμαζαν μία «θριαμβευτική» επανάκαμψη. Περιττό να πούμε ότι παρά την κρίση, 150 νέες ξενοδοχειακές μονάδες εγκαινιάστηκαν στα βασικά τουριστικά θέρετρα και αναπλάστηκαν δεκάδες υποδομές για την αναβάθμιση του τουριστικού «προϊόντος». Μόνο το 2021 δόθηκαν σαν κρατική επιδότηση μέχρι 1,8 εκατ. € ανά επιχείρηση για τον περιορισμό της ζημιάς λόγω μειωμένης κίνησης. Στον αντίποδα, παρά τη «έκρηξη» του φετινού τουρισμού πάνω από 40.000 θέσεις εργασίας έχουν αδειάσει. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ολόκληρο το «παραμύθι» του τουρισμού, αποτελεί παράγοντα που υπάγεται στις πολιτικές, οικονομικές, υγειονομικές, γεωστρατηγικές επιδράσεις. Σήμερα είναι, αύριο δεν είναι. Ούτε και αποτελεί παραγωγικό τομέα της οικονομίας. Μπορεί να ενισχύει το ΑΕΠ, αλλά μία σχεδιομετρική ανάπτυξη της οικονομίας, ποτέ δεν θα τον ελάμβανε σοβαρά υπόψη.

***

Αυτή είναι με λίγα λόγια η «ολική επαναφορά» του τουρισμού για τον οποίο πανηγυρίζει η κυβέρνηση. Οι εργασιακές σχέσεις, με τις διάφορες μορφές «ευέλικτης» εργασίας, τα ανύπαρκτα ωράρια και την απασχόληση σε πολλαπλά πόστα, η άθλια κατάσταση των καταλυμάτων, η φτηνή διατροφή, η εξαντλητική εργασία κάνουν τον βίο αβίωτο για τους εργαζόμενους στον τουρισμό.

Από την άλλη πλευρά οι κύριοι με το πούρο απολαμβάνουν τη χλιδάτη ζωή που τους παρέχει μία κυβέρνηση είτε της ΝΔ, είτε του ΣΥΡΙΖΑ, ως «σάρξ εκ της σαρκός» τους.

Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ