Χρόνια αδιοριστία & αντιεκπαιδευτικά μέτρα

Συνολικά στη δημόσια εκπαίδευση το σχολικό έτος 2008/9 είχαμε 185.917 εκπαιδευτικούς και το σχολικό έτος 2016 – 17 142.088 και το 2019 – 20 129.45! Έχουμε συνεπώς μια συνολική μείωση των εκπαιδευτικών από το 2008 κατά 56.397 που αντιστοιχεί σε ποσοστό μείωσης 30,33%!

Τα τελευταία χρόνια ψηφίστηκαν αντιεκπαιδευτικά μέτρα και ρυθμίσεις που διαλύουν δομές του δημόσιου σχολείου και επιδεινώνουν τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών και μόρφωσης των μαθητών:

• συγχωνεύσεις και το κλείσιμο σχολείων (πάνω από 2.000 σχολεία εξαφανίστηκαν από τον χάρτη την περίοδο 2010-2014)
• αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα (27-30)
• αύξηση του ωραρίου των καθηγητών
• κατάργηση ειδικοτήτων και τομέων με ταυτόχρονη συρρίκνωση των ολιγομελών τμημάτων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση
• αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία τμημάτων ειδικοτήτων και ομάδων προσανατολισμού στα γενικά Λύκεια
• θεσμοθέτηση Γ΄ ανάθεσης μαθημάτων σε αρκετές ειδικότητες
• παρεμβάσεις σε Νηπιαγωγεία (διπλασιασμός των μαθητών ανά τμήμα) και στα Δημοτικά σχολεία (μείωση ωρών)

Η χρόνια αδιοριστία έχει τέτοια έκταση και ένταση στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που φέτος το ΥΠΑΙΘ αναγκάστηκε να προσλάβει πάνω από 44.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς (αριθμός-ρεκόρ από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους) παρόλο που, την τελευταία 10ετία, με διάφορους «κόφτες» εξαφάνισαν από το εκπαιδευτικό τοπίο πάνω από 12.000 οργανικές θέσεις! Τραγική η κατάσταση στην ειδική αγωγή

Όλες οι παρεμβάσεις που έγιναν την περίοδο 2011-2021, σύμφωνα με τους τότε υπουργούς Παιδείας, έγιναν «για παιδαγωγικούς και εκπαιδευτικούς λόγους» και είχαν στόχο την «ποιοτικότερη εκπαίδευση». Είναι φανερό ότι οι αλλαγές στη σχολική εκπαίδευση από το 2011 και μετά βασικό στόχο είχαν και έχουν τις περικοπές προσωπικού.

Μείωση διορισμών και εκπαιδευτικού προσωπικού – Ο «Δούρειος Ίππος» των ελαστικών σχέσεων εργασίας

Προ Μνημονίων οι προσλήψεις κυμαίνονταν από 6 έως 7 χιλιάδες. Το 2010 μειώθηκαν σε 2.850, το 2011 μόλις 600 και το 212 μόλις 225 συνολικά για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση! Από το 2011 μέχρι το 2018 διαμορφώθηκε το καθεστώς των μηδενικών διορισμών!  Βρισκόμαστε στην εποχή των αναπληρωτών «νομάδων εκπαιδευτικών», η επινόηση των οποίων καταργεί την παιδαγωγική σχέση και την αφοσίωση, που είναι απαραίτητες στην εκπαίδευση, η οποία είναι προφανέστατο ότι έχει ανάγκη από μόνιμους διορισμούς κι όχι από πλανόδιους εκπαιδευτικούς για να κλείνουν τρύπες του συστήματος. Το σχολικό έτος 2011-2012 το ποσοστό των αναπληρωτών και ωρομίσθιων εκπαιδευτικών επί των μόνιμων εκπαιδευτικών ήταν 8%, για να φτάσουμε το 2015-2016 στο 14%, ενώ για την τρέχουσα σχολική χρονιά το ποσοστό ανέρχεται πάνω από 26%!

Στην τελευταία έκθεσή του ΟΟΣΑ «Για ένα λαμπρό μέλλον της εκπαίδευσης στην Ελλάδα» το ζήτημα των διορισμών και της διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού έχει κεντρική θέση. Το παρακάτω απόσπασμα είναι ενδεικτικό της αντίληψης που έχει για το θέμα της στελέχωσης των σχολείων με εκπαιδευτικούς και για τον τρόπο επίλυσής του:  «Η επίλυση του προβλήματος των λιγότερων οργανικών θέσεων ήταν ευφυής (!) και από διοικητική και από οικονομική άποψη. Η εναλλακτική λύση ήταν η χρήση αναπληρωτών εκπαιδευτικών, με τη συμφωνία και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (…) Δεν μισθοδοτούνται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κι έτσι –από μια μακροοικονομική άποψη- δεν αποτελούν μια επιπλέον μακροχρόνια επιβάρυνση του εθνικού προϋπολογισμού».

Θυμίζουμε ότι το ΥΠΑΙΘ, την τρέχουσα σχολική χρονιά, με την ευκαιρία της πανδημίας, και κάτω από τη μύτη των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών, δυο αλλαγές με εξέχουσα θέση στο παζλ των συνολικών ανατροπών των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών:

α. εισήγαγε νέες εργασιακές σχέσεις εξευτελίζοντας κάθε εργασιακό δικαίωμα στην εκπαίδευση (με το κατάπτυστο άρθρο 24 που συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο για την υγεία), νομοθετώντας τη δυνατότητα: «…να προσλαμβάνονται προσωρινοί αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ή μέλη Ε.Ε.Π. ή Ε.Β.Π., πλήρους ή μειωμένου ωραρίου, με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου τρίμηνης κατ’ ελάχιστον διάρκειας…»

β. Με σχετική εγκύκλιο  έδωσε το δικαίωμα – δυνατότητα στους διευθυντές Εκπαίδευσης, κατά την κρίση τους,  να ανανεώσουν τις συμβάσεις αυτές ή όχι, που σημαίνει την απόλυση των εκπαιδευτικών, σαν να είναι η εκπαίδευση ιδιωτική επιχείρηση.

Στη νέα του Έκθεση «Going for Growth 2021» για την αντιμετώπιση υποτίθεται της κρίσης του κορονοϊού όσο και των μακροπρόθεσμων προκλήσεων ο ΟΟΣΑ προτείνει για την εκπαίδευση μεταξύ άλλων την «σταδιακή μετατροπή των σημερινών συμβάσεων μονιμότητας των εκπαιδευτικών σε μακροχρόνιες συμβάσεις που θα ενισχύσουν και θα επιβραβεύσουν την αποδοτικότητα τους»

 Σε αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση φέρνει το νομοσχέδιο μέσα στον Ιούλη με στόχαστρο τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών οικοδομώντας ένα σχολείο που συνδυάζει το ιδιωτικοοικονομικό επιχειρηματικό μοντέλο λειτουργίας με την αυταρχική λογική γυμνασιάρχη του ’50, βαθέματος της ταξικής διαφοροποίησης, της κατηγοριοποίησης και του ασφυκτικού ελέγχου μέσω της αξιολόγησης – χειραγώγησης – κατηγοριοποίησης εκπαιδευτικών και σχολείων.

Γιώργος Κ. Καββαδίας, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης