Σαν σήμερα 1 Μάρτη του 1952 ο Νίκος Μπελογιάννης καταδικάζεται από το τακτικό στρατοδικείο μαζί με άλλους επτά συντρόφους του σε θάνατο. (Ηλίας Αργυριάδης, Δημήτρης Μπάτσης, Έλλη Ιωαννίδου, Τάκης Λαζαρίδης, Νίκος Καλούμενος, Χαράλαμπος Τουλιάτος και Μιλτιάδης Μπισμπιάνος. Από αυτούς οι 4 εκτελέστηκαν στις 30/3 -Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Καλούμενος, Μπάτσης-)

 Ο Μπελογιάννης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1915, από σχετικά εύπορη οικογένεια – ο πατέρας του ήταν ιδιοκτήτης ξενοδοχείου. Από μικρή ηλικία εντάχθηκε στο ΚΚΕ. Υπήρξε άριστος μαθητής, και εισήλθε με εξετάσεις στη Νομική Σχολή Αθηνών, προτού όμως μπορέσει να αποφοιτήσει, συνελήφθη λόγω της εμπλοκής του με το παράνομο ΚΚΕ και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία,στα χρόνια της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου του Μεταξά. Ο πόλεμος του 1940 τον βρήκε έγκλειστο στην Ακροναυπλία, απ’ όπου μαζί με τους 600 συγκρατούμενούς του κομμουνιστές ζήτησε να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή, αλλά η μεταξική κυβέρνηση το αρνήθηκε. Αντί αυτού τον Απρίλιο του 1941 παραδόθηκε από το καθεστώς στις γερμανικές αρχές Κατοχής μαζί με τους άλλους κομμουνιστές κρατουμένους.

 Η δίκη ξεκίνησε με συμμετοχή του λαού και οι φωνές διαμαρτυρίας και συμπαράστασης προς τους κατηγορούμενους τόσο από το λαό όσο και από όλο τον προοδευτικό κόσμο και από πολλές κυβερνήσεις έχει σαν αποτέλεσμα την αντιστροφή της κατάστασης και από κατηγορούμενους το Μπελογιάννη και τους συντρόφους του να κάθονται ουσιαστικά στο εδώλιο οι στρατοδίκες η δεξιά και οι υποστηρικτές της. Κι αυτή τη φορά ο κριτής είναι αμείλικτος. Δικάζει ο ίδιος ο λαός.

 Είναι πραγματικά αστείες τόσο οι κατηγορίες όσο και οι μαρτυρίες που παρουσιάζουν οι κατήγοροι.

Λίγα αποσπάσματα από τη δίκη:

Ένας από τους σπουδαιότερους μάρτυρες κατηγορίας λέει για το Μπελογιάννη:

 – Ο άνθρωπος αυτός ήθελα να εφαρμόσει στην Ελλάδα τις αποφάσεις της 6ης και 7ης Ολομέλειας του ΚΚΕ. Σε ερώτηση του Νίκου για το αν ο μάρτυρας γνωρίζει ότι οι αποφάσεις και των 2 Ολομελειών ρίχνουν το βάρος της πολιτικής του κόμματος στην πάλη για την ειρήνη, το ψωμί και τις ελευθερίες του ελληνικού λαού ο μάρτυρας απαντάει θετικά.

Ο Μπελογιάννης ρωτάει αν αυτό θεωρεί ο μάρτυρας ότι είναι συνωμοσία κατά της Ελλάδας, ο μάρτυρας λεει Όχι και ο Μπελογιάννης : – αυτό ήθελα να ομολογήσετε.

Κατηγορούν το Μπελογιάννη ότι το Γενάρη του 1943 ήταν στη Γενική Διοίκηση Πελοποννήσου του ΕΛΑΣ και έπιασε και φυλάκισε τον “εθνικόφρονα” πατέρα του μάρτυρα. Όμως ο Μπελογιάννης είναι ο ίδιος φυλακισμένος των Γερμανών την ίδια εποχή. Κάποιος άλλος φωνάζει λέγοντας πως τα ελεύθερα συνδικάτα “ΕΣΚΕ” είναι κομμουνιστική οργάνωση και πως αν ήταν στο χέρι τους θα είχαν διαλύσει και αυτά και την ΕΔΑ, γιατί όλα είναι οργανώσεις παράνομες και παραφυάδες του ΚΚΕ.

Σε ερώτηση του Μπελογιάννη ποιες είναι κατά τη γνώμη του νόμιμες οργανώσεις απαντά : – Μα φυσικά η Αστυνομία και η Χωροφυλακή!

Κάποια στιγμή που ο Μπελογιάννης ζητά ένα ποτήρι νερό κατά τη διάρκεια της απολογίας του ο πρόεδρος του το αρνείται.

Σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης τη δίκη να αναλάβει και να ολοκληρώσει Τακτικό Δικαστήριο ο κος Σταυρόπουλος απειλεί να αυτοκτονήσει παρά να παρατηθεί του δικαστηρίου….. Έτσι κι αλλιώς το αποτέλεσμα είναι ήδη γνωστό.

Μετά από 15 μέρες από την έναρξη της δίκης ανακοινώνεται Δις εις θάνατο σε Μπελογιάννη, Αργυριάδη και εις θάνατον οι Μπάτσης, Λαζαρίδης , Ιωαννίδου, Καλούμενος και Μπισμιάνος.

Λίγο αργότερα έρχεται στη δημοσιότητα το γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη που αναλαμβάνει κάθε ευθύνη για την καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και υπόσχεται να παρουσιαστεί στις αρχές με τον όρο να μην εκτελεσθεί ο Μπελογιάννης.

 Ο Πλαστήρας με την επιστολή αυτή βρίσκει το νομικό πάτημα που χρειάζεται για τη ματαίωση της εκτέλεσης αλλά δεν θέλει. Ακολουθεί η διάψευση από το ΚΚΕ που χαρακτηρίζει την επιστολή “μύθευμα της αστυνομίας” και ο Πλαστήρας αποθρασύνεται. Έτσι διαψεύδονται οι ελπίδες για την αναψηλάφηση της δίκης.

Διεθνής κινητοποίηση

Μέσα σε χρονικό διάστημα μίας εβδομάδας, η κυβέρνηση Πλαστήρα έλαβε περίπου 250.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο, με τα οποία πολλοί επώνυμοι και μη ζητούσαν να μην εκτελεσθεί ο Μπελογιάννης. Ανάμεσά τους, ο Σαρλ ντε Γκολ και σχεδόν όλες οι προσωπικότητες της γαλλικής πολιτικής ζωής, 159 βουλευτές των δύο μεγάλων κομμάτων της Μεγάλης Βρετανίας, οι Πωλ Ελυάρ, Ζαν Κοκτώ, Ζαν-Πωλ Σαρτρ, Ναζίμ Χικμέτ, Πάμπλο Πικάσσο και Τσάρλι Τσάπλιν.

Παρέμβαση υπέρ του Μπελογιάννη έκανε και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων αναφέροντας πως: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή»