Σαν σήμερα, 31/05/1949, Γαλλική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον κορυφαίο κομμουνιστή ποιητή Πωλ Ελυάρ καταφθάνει στην Ελεύθερη Ελλάδα.

Στον χαιρετισμό του προς τους μαχητές του ΔΣΕ ο Ελυάρ τόνισε μεταξύ άλλων: «Το Βίτσι και ο Γράμμος, οι δυο αυτές κορφές του λεύτερου κόσμου, δεν είναι καθόλου πιο κάτω από κει που τις είχε βάλει η φαντασία μου. Αντίθετα, γιατί είδα εκεί τους μαχητές που τις στολίζουν με τον απίστευτο ηρωισμό τους, τους μαχητές πούναι η φωτιά των βουνών και ολόκληρης της Ελλάδας, τιμή για τον πολιτισμένο κόσμο που δε θέλει να πεθάνει κάτω απ’ την ασφυκτική πίεση μιας μειοψηφίας εκμεταλλευτών, εμπρηστών του πολέμου. Ο ήλιος και η γης είναι ολότελα δικοί τους. (…) Φεύγω και φυλάω στην καρδιά μου σαν διαμάντι την αξέχαστη θύμηση της σωματικής και ψυχικής σας υγείας, τον ενθουσιασμό σας, την αδελφοσύνη σας, την πίστη σας για τη νίκη. Το μέλλον είναι δικό σας. Επειδή είσαστε ενωμένοι τα καταπιεσμένα αδέλφια σας αύριο θάρθουνε μαζί σας. Η λευτεριά και η αδελφοσύνη είναι μεταδοτικές. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα ενάντια σ’ ένα λαό πούναι ενωμένος.

Ζήτω η Ελλάδα ενωμένη και λεύτερη! Ζήτω η αδελφοσύνη των λαών! Ζήτω η ειρήνη που χτίζεται!

Με σεβασμό σας χαιρετώ

Πωλ Ελυάρ».

Picaso, Portrait de Paul Éluard, 1956, Lithographie (24,5 x 16 cm)

Την 1η του Ιούνη 1949 το πρακτορείο «Ελεύθερη Ελλάδα» αναγγέλλει την άφιξη στην Ελεύθερη Ελλάδα ομάδας Γάλλων διανοουμένων και πολιτικών:
«Γαλλική αντιπροσωπεία, που αποτελείται από τους κυρίους Πωλ Ελυάρ, τον ένδοξο Γάλλο ποιητή, Ιβ Φαρζ, τέως υπουργό, μέλος της μόνιμης επιτροπής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, Ζαν Μορίς Ερμάν, ηγετικό στέλεχος του αριστερού σοσιαλιστικού κινήματος της Γαλλίας και Ανρί Μπασίς, Γραμματέα της Επιτροπής Βοήθειας για την Ελλάδα, βρίσκεται από χθες στην περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδας. Η αντιπροσωπεία έγινε δεχτή στην Έδρα του ΓΑ από τους συν. Μήτσο Παρτσαλίδη, Πρόεδρο της ΠΔΚ, και τους υπουργούς Μήτσο Βλαντά, Πέτρο Κόκκαλη, Μήτσο Παπαδημήτρη, Κώστα Καραγιώργη, Γιώργη Τσαπακίδη, Γιάννη Βουρνά, Πασκάλ Μητρόφσκυ, Στέφανο Σαββίδη και Παρμενίωνα Αβδελλίδη. Λόχος Πεζικού του ΔΣ απέδωσε τιμές και η στρατιωτική μουσική έπαιξε τη Μασσαλιώτιδα και τον ύμνο του ΕΛΑΣ. Από σήμερα το πρωί η αντιπροσωπεία περιοδεύει στο μέτωπο.»

Η γαλλική αντιπροσωπεία έφτασε στην Ελλάδα, μέσω Αλβανίας και τη συνόδευε ο Κότσο Τζιότζιο, εκπρόσωπος του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας. Για δυο βδομάδες θα περιηγηθεί στα πεδία των μαχών, στο Γράμμο και το Βίτσι, όπου ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας μάχεται κατά συντριπτικά υπέρτερων αριθμητικά δυνάμεων και θα συγκλονιστεί από το μεγαλείο ψυχής και τον ηρωισμό των μαχητών-μαχητριών του. Θα επισκεφτεί τα νοσοκομεία, μικρές και μεγάλες μονάδες του ΔΣΕ, την έδρα του Γενικού Αρχηγείου, θα παραβρεθεί σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις για τους μαχητές και τους κατοίκους των χωριών. Ο ίδιος ο Ελυάρ θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή του μετώπου και θα απευθύνει με τηλεβόα μήνυμα στους στρατιώτες του κυβερνητικού στρατού.

Έκκληση του Πωλ Ελυάρ στους στρατιώτες του Εθνικού Στρατού στο μέτωπο του Γράμμου (Ιούνης 1949)

Γιοι της Ελλάδας,

Απευθύνομαι σ’ εσάς τους αγρότες, τους εργάτες, τους διανοούμενους που υπηρετείτε αναγκαστικά στο στρατό μιας κυβέρνησης που δεν σας εκπροσωπεί. Και πρώτα απ’ όλα θέλω να σας διαβεβαιώσω πως ήρθα για να διαπιστώσω με τα ίδια μου τα μάτια την εδώ κατάσταση και πως μοναδικός λόγος που με παρότρυνε σ’ αυτό είναι το ζωηρό ενδιαφέρον μου για την αλήθεια αλλά και το πάθος μου για την ειρήνη. Ένας εμφύλιος πόλεμος όπως ο δικός σας είναι ο πιο φοβερός απ’ τους πολέμους και οι μόνοι που ωφελούνται είναι εκείνοι που σας οδήγησαν σ’ αυτόν.

Αυτό που είδα στην ελεύθερη Ελλάδα είναι ο ακατανίκητος Λαϊκός Στρατός του οποίου η αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία ενώνει αδελφικά τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του. Κανένας ξένος δεν υπάρχει στις γραμμές τους, εφόσον το όραμά τους είναι η ανεξαρτησία και το μεγαλείο, σε ευτυχία και ειρήνη, της χώρας τους. Είδα την αθώα καρδιά τους, τα τίμια μάτια τους και κάτω απ’ τον γαλάζιο ουρανό τους να χορεύουν και να τραγουδάνε σαν παιδιά. Είδα όμως και το μέτωπό τους να σκοτεινιάζει με τη σκέψη ότι έχουν απέναντί τους τους αντιπάλους στη μάχη τα αδέλφια, τους γονείς και τους πατεράδες τους. Όμως πολλές περιοχές πρέπει ακόμα να ελευθερωθούν, πολλά ερείπια να ανορθωθούν, πολλή χέρσα γη να καλλιεργηθεί και κυρίως να επιτευχθεί η απελευθέρωση απ’ τα μαρτύρια.

Σας ικετεύω όλους εσάς που βρίσκεστε απ’ τη μεριά των δεσμοφυλάκων και των δήμιων να αναλογιστείτε τους αθώους που κάθε μέρα πληρώνουν το δικό σας μέλλον με το αίμα τους. Σας ικετεύω να αναλογιστείτε τη φρίκη της Μακρονήσου και των φυλακών της χώρας σας, όπου χιλιάδες πατριώτες, βέβαιοι για τη νίκη τους, περιμένουν κάθε μέρα τα βασανιστήρια και το θάνατο.

Όπου κι’ αν πήγα είδα παντού εδώ στο μέτωπο, στην πρώτη γραμμή ή στα μετόπισθεν, τους αιχμαλώτους συναδέλφους σας να απολαμβάνουν τον πιο μεγάλο σεβασμό και την ανθρωπιά και να διατρέφονται ακριβώς όπως και οι αντάρτες, είδα να περιποιούνται τους τραυματίες σας με την ίδια φροντίδα όπως και εκείνους του Δημοκρατικού Στρατού. Αυτοί οι αιχμάλωτοι, που κάθε μέρα γίνονται περισσότεροι, είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή να ενταχθούν στο Δημοκρατικό Στρατό. Οι πιο πολλοί διαλέγουν τη δεύτερη λύση.

Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία που ένα στρατός αισθάνεται τόσο δυνατός, τόσο βέβαιος για τη νίκη ώστε να είναι σε θέση να δείχνει τέτοια εμπιστοσύνη στον άνθρωπο. Είναι επίσης που ένας στρατός δείχνει τόσο πρόθυμος να προσφέρει την ειρήνη, όσο περισσότερο αυξάνουν οι δυνάμεις του. Η μόνη νίκη που εύχεται αυτός ο στρατός είναι η καθολική ενότητα του λαού και το τέλος των δεινών του πολέμου που έχουν επιβάλλει οι αγγλοσάξονες ιμπεριαλιστές.

Σ’ ολόκληρο τον κόσμο οι απλοί άνθρωποι αγωνίζονται για την ειρήνη. Ο γενναίος ελληνικός λαός, γεμάτος δόξα βρίσκεται στην πρωτοπορία αυτού του αγώνα.