Στα μέσα Ιανουαρίου ήρθε στο φως της δημοσιότητας η καταγγελία της πρωταθλήτριας Σοφίας Μπεκατώρου περί σεξουαλικής κακοποίησής της το 1998 από τον, μέχρι και πριν λίγο χρονικό διάστημα, αντιπρόεδρο της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, ο ασκός του Αιόλου άνοιξε με ένα ντόμινο καταγγελιών που προήλθαν κυρίως από το χώρο του θεάματος, με αποκορύφωμα την υπόθεση Λιγνάδη.

Το ζήτημα αυτό κατέκλυζε μέχρι και προσφάτως σαν θέμα συζήτησης τα τηλεοπτικά πάνελ των ΜΜΕ, με την προσφιλή προς αυτά μορφή της «κλειδαρότρυπας», του κουτσομπολιού και του ξεκατινιάσματος. Αν και μία από τις πολλές πλευρές της συγκεκριμένης αντιμετώπισης ήταν ο αποπροσανατολισμός της κοινωνίας από άλλα μεγάλα πολιτικά ζητήματα του καιρού μας, ωστόσο θα ήταν λάθος να μην αναγνωρίσει κανείς τη μεγάλη σοβαρότητα του συγκεκριμένου προβλήματος, από το οποίο βέβαια μόνο η κορυφή του παγόβουνου έχει φανεί…

Θα θέλαμε λοιπόν, στα πλαίσια αυτής της συζήτησης που άνοιξε, να κάνουμε τις εξής παρατηρήσεις:

Ø Παρατήρηση πρώτη

Όπως σημειώσαμε παραπάνω, όλο αυτό το διάστημα αντικρίσαμε την κορυφή του παγόβουνου. Τα περιστατικά βίας, λεκτικής, ψυχολογικής και σεξουαλικής, είναι σαφώς αναρίθμητα στους εργασιακούς χώρους που ζουν και αναπνέουν οι γυναίκες των πλατιών και φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, διακίνησης και εκπόρνευσης γυναικών, μεταναστριών και προσφυγισσών, θυμάτων των ιμπεριαλιστικών πολέμων ουκ ολίγα. Τα κυκλώματα παιδεραστίας προσφυγόπουλων, στα οποία εμπλέκονται οι κρατικοδίαιτες αλλά κατά τα άλλα «μη κυβερνητικές» οργανώσεις, πολυάριθμα. Τα γεγονότα παρενόχλησης και εκβιασμών στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε «επιφανή» εκπαιδευτικά ιδρύματα (βλ. Αρσάκειο) περισσεύουν. Σε όλους τους κοινωνικούς τομείς αναβλύζει δυσωδία…

Ø Παρατήρηση δεύτερη

Κίνημα metoo και ΜΜΕ. Όσο κι αν το γεγονός ότι «άνοιξαν στόματα» και καταγγέλθηκαν βίαιες συμπεριφορές που αφορούν στο χώρο του θεάματος και του αθλητισμού είναι θετικό, ωστόσο δεν μπορεί να αποτελέσει σε καμία περίπτωση λύση στο τεράστιο αυτό πρόβλημα, ιδωμένο ειδικά από τη σκοπιά του λεγόμενου metoo. Το ρεύμα αυτό θεωρούμε ότι είναι πλήρως αποκομμένο από τα πραγματικά αίτια που γεννούν τα φαινόμενα αυτά και σε κάθε περίπτωση ξεκομμένο από τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα που πλήττονται και που αναφέραμε παραπάνω. Είναι ένα ρεύμα πλήρως αξιοποιήσιμο και χειραγωγήσιμο, το οποίο προωθούν εκτός των άλλων, τηλεοπτικές περσόνες που την ίδια στιγμή στηρίζουν ένα ολόκληρο τηλεσκουπιδοπολιτισμό. Τον «πολιτισμό» του GNTM, του Bachelor και του μηδενισμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τον «πολιτισμό» της εμπορευματοποίησης της γυναίκας και της προώθησης του προτύπου «γυναίκα-κουτή-ξανθιά». Αποτελεί λοιπόν περισσή υποκρισία τα ίδια κανάλια, τα μπουκωμένα με κρατικό χρήμα, να εκχυδαΐζουν από τη μία με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν τη γυναικεία προσωπικότητα ή άλλοτε να μιλούν για «απολίτιστες έγκυες προσφύγισσες» που μπαίνουν στη βάρκα του διακινητή με την «κοιλιά στο στόμα» κι από την άλλη να εξοργίζονται δήθεν για τα θύματα του metoo.

Ø Παρατήρηση τρίτη

Τελευταία και σημαντικότερη. Λένε πολλοί ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι πολιτικό. Λένε ότι οι ρίζες του έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο γενικά ενώ το ανάγουν στη σφαίρα της ψυχοπαθολογίας και μόνο. Η νυν υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για την οικογένεια, Συρεγγέλα, έλεγε το 2019 με αφορμή την παγκόσμια ημέρα καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών -μέρα που έχει θεσπίσει ο ΟΗΕ με μπόλικες δόσεις υποκρισίας- ότι «η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών είναι ένα φαινόμενο που δεν γνωρίζει γεωγραφικούς και ιδεολογικούς περιορισμούς, δεν έχει οικονομικούς ή κοινωνικούς περιορισμούς». Αντίστοιχα, η βουλευτής της κατά τα άλλα αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ, Αγαθοπούλου, δήλωνε ότι «η βία κατά των γυναικών, η έμφυλη βία, είναι ένα πρόβλημα διαχρονικό, διατοπικό, διαταξικό, δεν γνωρίζει σύνορα, θρησκείες και φυλές». Διαφωνούμε με την άποψη αυτή ΚΑΘΕΤΑ. Δεν είναι τυχαίο λέμε εμείς ότι ο βιαστής της Μπεκατώρου ήταν στέλεχος της ΝΔ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κατηγορούμενος για παιδεραστία Νίκος Γεωργιάδης και αθωωμένος λόγω παραγραφής ήταν πρώην βουλευτής της ΝΔ. Και δεν πρέπει να περνάει «στα ψιλά» το γεγονός ότι ο Λιγνάδης υπήρξε πολιτική επιλογή της ΝΔ, η οποία μάλιστα προχώρησε σε απευθείας ανάθεση σε αυτόν της διεύθυνσης του Εθνικού. Κι αν ακόμα δεν γνώριζε την αρρώστια αυτού του ανθρώπου, η κυβέρνηση αυτή των «αρίστων» έχει πολιτική ευθύνη, την οποία όχι μόνο δεν ανέλαβε, αλλά με απολύτως προκλητικό τρόπο προσπάθησε να συγκαλύψει το πολιτικό αυτό σκάνδαλο. Προσπάθεια που προφανώς έπεσε στο κενό. Αλλά και αυτά να μην συνέβαιναν. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως πολιτικό, είναι ταξικό και έχει να κάνει με ένα σύστημα που σαπίζει, ένα σύστημα που θυσιάζει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στο βωμό του κέρδους, ένα σύστημα που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Και το όνομα αυτού του συστήματος… Καπιταλισμός. Αποτελεί λοιπόν υποκρισία και θράσος, η κυρίαρχη τάξη και το πολιτικό της προσωπικό, στη δοσμένη στιγμή η κυβέρνηση της ΝΔ, να παριστάνουν τους έκπληκτους μπροστά σε αυτά τα γεγονότα αλλά και τους αυτόκλητους σωτήρες των αδυνάμων αυτής της κοινωνίας. Όταν είναι η φιλεργοδοτική πολιτική που εφαρμόζουν αυτή που καταδικάζει την εργαζόμενη γυναίκα να υπομένει την εργοδοτική βία, ψυχολογική, σεξουαλική ή λεκτική, ειδάλλως έρχεται αντιμέτωπη με το φάσμα της ανεργίας. Όταν η πολιτική της κατάργησης των σωματείων είναι αυτή που αφαιρεί από την εργαζόμενη και τον εργαζόμενο ένα σημαντικό όπλο διεκδίκησης του δίκιου τους. Όταν η πολιτική των βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων των προηγούμενων μνημονίων αλλά και αυτών που λαμβάνονται στο όνομα της πανδημίας είναι αυτή που εξαθλιώνει πλατιά λαϊκά στρώματα με επακόλουθο τις εξάρσεις βίας και παραβατικής συμπεριφοράς. (Δεν είναι καθόλου τυχαία η κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών ενδοοικογενειακής βίας τον τελευταίο χρόνο κατά την περίοδο του εγκλεισμού). Όταν η αντιπροσφυγική πολιτική αμέριστης στήριξης των ιμπεριαλιστών που ματοκυλούν χώρες και λαούς είναι αυτή που αφήνει τους διακινητές προσφύγων να αλωνίζουν και τις προσφύγισσες και τα προσφυγόπουλα έρμαια των εκμεταλλευτών. Όταν η πολιτική της βίας και του αυταρχισμού είναι αυτή που έχει σαν αποτέλεσμα συνταξιούχοι, φοιτητές, εργαζόμενος λαός και νεολαία, όταν επιχειρούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, να χτυπιούνται βάναυσα στο ξύλο από τις δυνάμεις της κρατικής καταστολής. Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκφράζει τον αποτροπιασμό της αλλά και την αμέριστη συμπαράστασή της στα θύματα της βίας…

Συνοψίζοντας. Αν κανείς προσπαθήσει να λύσει το πρόβλημα μέσω ανέξοδων και ακίνδυνων καναλιών, όπως το metoo, είναι σαν να προσπαθεί να λιώσει το λεγόμενο παγόβουνο με ένα σπίρτο… Αν δεν αναδειχθεί η αιτία του προβλήματος, δηλαδή το σάπιο αυτό εκμεταλλευτικό σύστημα, οποιαδήποτε προσπάθεια θα αφομοιώνεται από αυτό. Όπως κάποτε έγραψε ο Μπρεχτ: «Γιατί, λοιπόν, είναι όλα τριγύρω τόσο γκρίζα, γιατί τούτη η κολασμένη θύελλα που σκοτώνει, καθώς λένε, και νεκρούς; Όταν η κυρίαρχη τάξη σαπίζει, τότε η σαπίλα κυριαρχεί».

Μυρτώ Σ.

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο νέο περιοδικό «Πορεία», τ. 52, που κυκλοφορεί