Η Σχολική ‘ελεύθερη’ αγορά στη Σουηδία συμπλήρωσε ήδη 25 χρόνια και έχει καθοριστικές συνέπειες για το Σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα και κατ’ επέκταση για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Το μοντέλο ιδιωτικοποίησης της Παιδείας έχει πολλές ομοιότητες με την αντίστοιχη ιδιωτικοποίηση της Παιδείας στην Χιλή.

Έτσι γκρέμισε η υποδομή του ενιαίου σχολείου και η δωρεάν Παιδεία που είχε εφαρμοστεί κατά τα πρότυπα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας από την μεταρρύθμιση του 1962 του Stellan Arvidson και που είχε φέρει την Σουηδία στην κορυφή της εκπαίδευσης των καπιταλιστικών χωρών. Σήμερα έχει κατρακυλήσει ανάμεσα στην 20 και στην 30 θέση.

• To 1989 οι Σοσιαλδημοκράτες με την στήριξη της ψήφου του “αριστερού” κόμματος αποφάσισαν την “δημοτικοποίηση” των σχολείων, παρά τις διαμαρτυρίες των Ομοσπονδιών των διδασκόντων.
• Οι Δήμοι φορτώθηκαν τα έξοδα των σχολείων, από την υποχρέωση ανέγερσης νέων Σχολείων, τα λειτουργικά των κτηρίων και την σίτιση των μαθητών μέχρι και την μισθοδοσία των διδασκόντων και άλλων εργαζομένων που σε μία νύχτα έγιναν δημοτικοί υπάλληλοι.
• Έτσι με την σειρά τους τα φόρτωσαν στους δημότες με αυξημένη τοπική φορολογία, αφού τα οικονομικά των Δήμων προέρχονται από την φορολογία των δημοτών τους με συνολικό ποσοστό 20-23% επί του ατομικού εισοδήματος.
• Εδώ προστίθεται και η φορολογία της Νομαρχίας σε ποσοστό 10-12% επί του εισοδήματος, για να αναλάβει την Υγεία και τα Νοσοκομεία, που επίσης έπαψαν να είναι υπό την αιγίδα του κράτους. ‘Ετσι στην Σουηδία η μέση φορολογία ανά εργαζόμενο είναι γύρω στα 30-35 % ανάλογα στον Δήμο που κατοικείς.
• Το 1992 ψηφίστηκε ο νόμος για την δημιουργία Ιδιωτικών Σχολείων και Σχολικής αγοράς.
• Τον ίδιο χρόνο ψηφίστηκε η ελευθερία επιλογής των μαθητών να διαλέγουν σχολείο και έξω από τα διοικητικά όρια του Δήμου τους. Στην περίπτωση αυτή εξακολουθούν να παίρνουν το σπουδαστικό επίδομα από τον Δήμο όπου προέρχονται.
• Έτσι ιδρύθηκαν τα Ιδιωτικά Σχολεία που τα ονόμασαν“Ανεξάρτητα”. Παράλληλη είναι και η ίδρυση ειδικών σχολείων, αθλητικών, μουσικών, ξενόγλωσσων, θρησκευτικών, με ειδικές μεθόδους διδασκαλίας κ.α, που διασπά την εικόνα του παλιού πετυχημένου ενιαίου σχολείου, που ήταν προσιτό και στα παιδιά της εργατικής τάξης.
• Δόθηκε ακόμη η ελευθερία στους Δήμους να δημοπρατούν τα Σχολεία μαζί με τα κτήρια, μαθητές, δασκάλους, λειτουργικά κλπ, με μειοδοτικό διαγωνισμό για εξοικονόμηση πόρων αλλά και από ιδεολογικούς λόγους και να τα αναλαμβάνουν Ιδιώτες Επιχειρηματίες. Στα συγκεκριμένα Σχολεία οι διδάσκοντες από δημοτικοί υπάλληλοι γίνονται ιδιωτικού δικαίου.

‘Ανεξάρτητα’ Σχολεία και ελεύθερη επιλογή σχολείου.

Μετά από λίγα χρόνια εφαρμογής επιβίωσαν στον ανταγωνισμό μόνο Σχολικά Μονοπώλια και αλυσίδες σχολείων της ίδιας ιδιοκτησίας σε όλη την χώρα.

Η ιδιωτική σχολική αγορά και η ελευθερία επιλογής Σχολείου έχει καταδικάσει τα σχολεία της επαρχίας από όπου μαθητές αλλά και οι γονείς τους μετακινούνται σε μεγαλύτερες πόλεις για περισσότερες μορφωτικές επιλογές.

Έτσι μειώνονται τα φορολογικά έσοδα των μικρών φτωχών Δήμων της επαρχίας με συνέπεια να κλείνουν και να συγχωνεύονται τάξεις και σχολεία. Καταργούνται κατευθύνσεις/ειδικότητες και δέσμες, δυσκολεύονται να βρουν κατάλληλους δασκάλους, προσλαμβάνουν δασκάλους χωρίς άδεια εξάσκησης επαγγέλματος σαν αναπληρωτές με σύμβαση ενός χρόνου,  με συνέπεια η εκπαιδευτική ποιότητα να πέφτει συνεχώς.

Σημειώνουμε εδώ ότι από το σύνολο των 132.000 εκπαιδευτικών μόνο οι 73.400 έχουν άδεια εξάσκησης επαγγέλματος, οι οποίοι φυσικά προτιμούν τα σχολεία των μεγάλων πόλεων όπου υπάρχουν καλύτερες εργασιακές συνθήκες και βέβαια μεγαλύτεροι μισθοί.

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση κλάδων της ευημερίας

Μονοπώλια στην παιδεία. Κέρδη σε βάρος της εργατικής τάξης.

Οι εταιρίες που κερδίζουν τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς είναι Ανώνυμες Εταιρίες, οικονομικοί συνεταιρισμοί και άλλες μορφές ιδιοκτησίας.

Με τεράστιες διαφημιστικές καμπάνιες προσελκύουν νέους μαθητές και από άλλους Δήμους, με καινούργιες κατευθύνσεις και ειδικότητες σπουδών και εισπράττουν έτσι τα επιδόματα περισσότερων μαθητών.

Δημιουργούν μεγαλύτερη κερδοφορία από την συρρίκνωση του προσωπικού, εκπαιδευτικών, εργαζόμενων στις κουζίνες, φυλάκων κλπ., από την μείωση των μισθών όλων των παραπάνω κατηγοριών, καθώς και από την μείωση στις δαπάνες για σχολικά είδη, ανακαίνιση των χώρων, σχολικά γεύματα κ.α, δηλαδή με την υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων και της ποιότητας της εκπαίδευσης.

222 εκατομμύρια κορώνες, ή 22,2 εκ. ευρώ, ήταν το κέρδος της εταιρίας Acade Media το 2015. Πάνω από 70 εκατομμύρια ευρώ είναι τα κέρδη της τα τελευταία πέντε χρόνια, χρήματα που κυριολεκτικά «άρπαξε» από τα χέρια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και στο τέλος τέλος, της εργατικής τάξης.

Το “αριστερό κόμμα” δέχεται την ιδιωτική εκπαίδευση και ζητά το κέρδος αυτών των εταιριών να μην ξεπερνά το 7 % προκαλώντας ειρωνικά χαμόγελα. 

Σχολική μετανάστευση

Στα ‘Ανεξάρτητα’ σχολεία πηγαίνουν σήμερα περισσότεροι από 300.000 μαθητές, από το νηπιαγωγείο έως στο Λύκειο.

Αποτελούν το 25% του συνόλου των μαθητών του Λυκείου, το 14% της πρωτοβάθμιας (9 χρόνια, δημοτικό και Γυμνάσιο μαζί) και το 20% της προσχολικής εκπαίδευσης.

201 από τους 290 Δήμους της Σουηδίας έχουν ταξινομηθεί σαν Δήμοι μετακινήσεων παιδιών σε άλλους δήμους για να μορφωθούν, είτε λόγω έλλειψης κατευθύνσεων/ειδικοτήτων είτε λόγω καλύτερης παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Το 34 % των μαθητών του Λυκείου, που σημειωτέον δεν είναι υποχρεωτικό, πηγαίνουν σε σχολεία άλλων δήμων.

Ταξικά σχολεία

Η ελεύθερη επιλογή σχολείου οδήγησε τα παιδιά και τους γονείς της εργατικής τάξης σε δυσκολία να επιλέξουν καλά σχολεία και ταυτόχρονα έχει οδηγήσει σε επιδείνωση της ποιότητας αλλά ακόμη και της ύπαρξης του σχολείου, ιδιαίτερα στην Επαρχία .

Όλες οι μελέτες έχουν δείξει ότι το πλεονέκτημα της ελεύθερης επιλογής το έχουν μαθητές που προέρχονται από εύπορες οικογένειες με γονείς υψηλής μόρφωσης ενώ τα παιδιά της εργατικής τάξης και των μεταναστών διαλέγουν τα σχολεία που βρίσκονται κοντά στα σπίτια τους, που φυσικά δεν είναι και τα καλύτερα, αφού ανήκουν συνήθως στους φτωχότερους δήμους, όπου μένουν και είναι εγγεγραμμένοι οι φτωχότεροι των πολιτών.

Πηγή: Πάνος Αλεπλιώτης – atexnos.gr