Σπάνιο ντοκουμέντο: η δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ (ΟΠΛΑ) Θεσ/νίκης. Έρευνα: Τ. Κατσαρός

«Οι εικόνες που θα δείξουμε είναι ένα ντοκουμέντο απ’ τη δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ (Ο.Π.Λ Α.) Θεσσαλονίκης που διαδραματίστηκε στον τελευταίο όροφο της οδού Αγίας Σοφίας αρ. 3, στις μετέπειτα σχολές Βαλαγιάννη. Κάποιοι την ξέρουν και σαν Βιομηχανική Σχολή.

Οι εικόνες προέρχονται απ’ το ντοκυμαντέρ «Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου Πολέμου» αρ. 5. Το Έκτακτο Στρατοδικείο διήρκησε 17 μέρες, απ’ τις 28/8 έως τις 14/9 του 1947. Απ’ τους 67 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν σε θάνατο οι 52. Το Στρατοδικείο έδωσε χάρη σε 5 απ’ αυτούς, που μετατράπηκε η ποινή τους σε ισόβια κάθειρξη. Οι άλλοι 47 εκτελέστηκαν σε τρία γκρουπ λίγο καιρό μετά, πίσω απ’ τις φυλακές του Γεντί Κουλέ. Στα αρχεία της ΕΡΤ αναφέρεται λανθασμένα ότι οι εικόνες αυτές προέρχονται από ένα Στρατοδικείο του Βόλου.

Είμαι απόλυτα βέβαιος, μετά από ενδελεχή έρευνα, ότι πρόκειται για τη δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ. Τώρα πώς έμειναν αυτές οι εικόνες που όμως δεν έχουν ήχο;

Από κατηγορούμενους που επέζησαν και τους είχα πάρει συνέντευξη μου είπαν ότι το 1947 μόλις είχαν έρθει οι Αμερικάνοι στην Ελλάδα και μαζί τους έφεραν και την τεχνολογία τους, μικρόφωνα, κάμερες κλπ. Έτσι αποτυπώθηκαν ίσως για πρώτη φορά εικόνες από Έκτακτο Στρατοδικείο του εμφυλίου και μάλιστα ενός απ’ τα μεγαλύτερα που έγινε στη χώρα μας.

Πολλά παιδιά, που όπως φαίνεται άλλωστε, δεν ξεπερνούσαν το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους, εκτελέστηκαν άδικα απ’ το μοναρχοφασιστικό καθεστώς της εποχής, που τότε εκπροσωπούνταν από τον κεντρώο πρωθυπουργό Θεμιστοκλή Σοφούλη, χωρίς να έχουν άμεση σχέση με τα αδικήματα, σε μια προσπάθεια να εξοντωθεί ο ανθός της ελληνικής νεολαίας.

Εβδομήντα χρόνια μετά (1947-2017) ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στη Λήθη συνεχίζεται…»

Τάσος Κατσαρός, Ιούνιος του 2017.