Με τον χειρότερο τρόπο αντιμετωπίζονται τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ), σύμφωνα με επιστολή που έστειλαν 48 διευθυντές των ΣΔΕ, στον υπουργό Παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου, στον Πρόεδρο ΔΣ του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. κ. Δημήτριο Ζέρβα, και στον γενικό γραμματέα Διά Βίου Μάθησης, κ. Παυσανία Παπαγεωργίου.

Όπως είναι γνωστό, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) θεσμοθετήθηκαν στην Ελλάδα με νόμο το 1997 (N.2525/1997, άρθρο 5) και από το 2000 ξεκίνησε η λειτουργία με το πρώτο πιλοτικό ΣΔΕ Περιστερίου. Την περίοδο εκείνη είδαν το φως της δημοσιότητας και τα στοιχεία της απογραφής πληθυσμού του 2001, όπου υπήρχε επισήμανση ότι ανάμεσα στις δυο απογραφές (1991 – 2001) το 11,70% των νέων που ήταν στη διάρκεια της απογραφής (το 2001) 20-24 ετών δεν είχαν ολοκληρώσει την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 120.000 παιδιά από το 1991-2001 δεν ολοκλήρωσαν τη 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση παρ΄ όλο που βρίσκονταν σε σχολική ηλικία όταν αυτή θεσμοθετήθηκε ως υποχρεωτική.

Τη σχολική χρονιά 2017/18 λειτούργησαν 8 ΣΔΕ στην Αττική και 64 σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κάποια από αυτά λειτουργούν σε φυλακές (Κορυδαλλού, Ελεώνα, Τρικάλων).Τη νέα σχολική χρονιά ιδρύθηκαν επιπλέον 8 ΣΔΕ.

Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας παρέχουν τη δυνατότητα σε ενήλικες, 18 ετών και άνω, που δεν έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, να συνεχίσουν τις σπουδές τους και να αποκτήσουν τίτλο ισότιμο με το απολυτήριο του Γυμνασίου.

Στα χρόνια της λειτουργίας τους εκατοντάδες εκπαιδευόμενοι επανεντάχθηκαν κοινωνικά, επαγγελματικά και αποκόμισαν γνώσεις και πτυχία που τους βοήθησαν να αλλάξουν τη ζωή τους.

Ένα μεγάλο ποσοστό των αποφοίτων των ΣΔΕ συνέχισε στην επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ, Γενικό Λύκειο) και μερικοί προχώρησαν στο Πανεπιστήμιο κι έλαβαν τίτλους ανώτατων ιδρυμάτων.

Δεύτερης κατηγορίας

Αυτόν τον καιρό, όχι μόνο οι διευθυντές και οι εκπαιδευτές, αλλά και οι εκπαιδευόμενοι βρίσκονται σε αναβρασμό.

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία δέκα χρόνια υπήρχαν αρκετά προβλήματα. Τα ΣΔΕ αντιμετωπίστηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ως «δεύτερης κατηγορίας» σχολεία.

Αργούν να στελεχωθούν, οι προμηθευτές αργούν να πληρωθούν, δεν έχουν χρήματα συχνά ούτε για τα στοιχειώδη.

Στα περισσότερα ΣΔΕ έχει γίνει «συνήθεια» να διοργανώνονται «παζάρια», όπου πωλούνται σε συμβολικές τιμές έργα των μαθητών του σχολείου και τα χρήματα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών, όπως π.χ. μια λάμπα που κάηκε, μια κλειδαριά που πρέπει να αλλαχτεί.

Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει φέτος φανερώνει ότι ο κατήφορος της εγκατάλειψης από την πολιτεία δεν έχει τέλος.

Δεν υπάρχει κανένα κονδύλι για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας.

Δεν υπάρχουν συνεργεία καθαρισμού και οι καθηγητές σε συνεργασία με τους μαθητές καθαρίζουν μόνοι τους. Δεν υπάρχουν χαρτιά τουαλέτας και φέρνουν καθηγητές και μαθητές από το σπίτι τους. Δεν υπάρχουν μελάνια εκτυπωτών, τόνερ για φωτοτυπικό, χαρτιά εκτύπωσης.

Δεν υπάρχει τίποτα. Αυτή τη στιγμή, τα μαθήματα γίνονται με τον διευθυντή, τον υποδιευθυντή και κάποιους εκπαιδευτικούς που αποσπάστηκαν από τη μέση εκπαίδευση στην αρχή της σχολικής χρονιάς.

Φυσικά 2, 3 ή 4 εκπαιδευτικοί σε κάθε σχολείο δεν καλύπτουν όλες τις ειδικότητες.

Για τις ειδικότητες που λείπουν, γίνεται προσπάθεια να καλυφθούν οι ώρες με εθελοντική υπέρβαση του ωραρίου των καθηγητών, με διδασκαλία και άλλων αντικειμένων εκτός της ειδικότητάς τους και με εθελοντές καθηγητές.

Επιστολή στο υπουργείο

Στην επιστολή τους προς την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, οι διευθυντές των ΣΔΕ επισημαίνουν ότι μετά από δυο μήνες υπολειτουργίας των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας δεν υπάρχουν πια περιθώρια για μια στάση αναμονής.

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ

“Οι Διευθυντές των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, μοιραζόμενοι την κοινή μας ανησυχία και ορμώμενοι από αγάπη για το λειτούργημά μας, αποφασίσαμε μέσω της επιστολής αυτής να σας υπενθυμίσουμε άλλη μια φορά το τραγικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει τα σχολεία μας και να σας ζητήσουμε να παρέμβετε άμεσα και δραστικά για την εξομάλυνση της κατάστασης. Ίσως, θεωρήσετε ότι παραβιάζουμε ανοιχτές πόρτες αναφερόμενοι σε καταγεγραμμένα προβλήματα αλλά η εκπαιδευτική μας συνείδηση και η ευαισθησία μας για τους εκπαιδευόμενους και το έργο μας, μάς αναγκάζει να αποταθούμε σε σας.

Βρισκόμαστε στα τέλη του Νοέμβρη και, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, η απαραίτητη χρηματοδότηση του καινοτόμου αυτού θεσμού είναι απόλυτα μηδενική! Στα ήδη οξυμμένα οικονομικά προβλήματα με τις ελλείψεις κονδυλίων των προηγούμενων δύο χρόνων, έρχεται να προστεθεί η ανύπαρκτη χρηματοδότηση της τρέχουσας, μέχρι σήμερα τουλάχιστον χρονιάς.

Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με σωρεία οικονομικών δυσχερειών οι οποίες σύντομα θα καταστήσουν τη λειτουργία των Σ.Δ.Ε. απαγορευτική κι αδύνατη καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις λειτουργούν αποκλειστικά χάρη στο φιλότιμο και τον εθελοντισμό των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευομένων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η χρηματοδότηση για τις άμεσες λειτουργικές ανάγκες (φωτοτυπικό χαρτί, μελάνια, μαρκαδόρους, είδη υγιεινής και καθαρισμού) γίνεται σε πολλές περιπτώσεις από εμάς τους ίδιους τους Διευθυντές, τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευομένους!

Όσον αφορά τις νεοσύστατα ΣΔΕ που ιδρύθηκαν φέτος, ζητείται να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους χωρίς να έχουν την παραμικρή αρχική χρηματοδότηση.

Φρονούμε ότι ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, που ευαγγελίζεται πως λειτουργεί κάτω από την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα είχε κατορθώσει να επιλύσει καθημερινά προβλήματα που όχι απλά παρακωλύουν την απρόσκοπτη λειτουργία αλλά προσβάλλουν και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ενδεικτικά αναφέρουμε την απουσία υπαλλήλων καθαριότητας σε αρκετά από τα σχολεία μας!

Το έργο της άσκησης της διεύθυνσης κάτω από αυτές τις συνθήκες καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο καθώς προσπαθούμε να υπηρετήσουμε επάξια τον θεσμό, να διασφαλίσουμε την ποιότητα στην μάθηση και το εκπαιδευτικό μας έργο και να μεταλαμπαδεύσουμε το αρχικό μας «όραμα». Καλούμαστε καθημερινά να θέσουμε σε λειτουργία την απαρχαιωμένη τεχνολογική υποδομή (φορητοί υπολογιστές, προβολικά μηχανήματα, εκτυπωτές, φωτοτυπικά) και να επιστρατεύουμε όλη μας την εφευρετικότητα για να δώσουμε εμβαλωματικές λύσεις. Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί και η πάρα πολύ μεγάλη καθυστέρηση εξόφλησης των υποχρεώσεών μας για παλιές προμήθειες. Δεχόμαστε καθημερινά την πίεση των προμηθευτών, οι οποίοι έχουν απολέσει την εμπιστοσύνη τους και δεν πρόκειται να λάβουν μέρος ξανά σε αντίστοιχο διαγωνισμό.

Κάθε στιγμή εν τέλει διαπιστώνουμε ότι είμαστε απλοί διαχειριστές μιας ζοφερής πραγματικότητας ουσιαστικά μόνοι και χωρίς την πρέπουσα στήριξη από τον φορέα, και επ ουδενί στελέχη που καλούνται να υλοποιήσουν το μεγαλεπήβολο εκπαιδευτικό έργο. Σίγουρα, ως θεσμός αναπέμπουμε μια εικόνα παράταιρη με τον κοινωνικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το Σ.Δ.Ε. και έχει τόσο μεγάλη ανάγκη σήμερα η κοινωνία μας.

Ως Διευθυντές είμαστε επιφορτισμένοι με την υποχρέωση να σας μεταφέρουμε τον αντίκτυπο της απουσίας οικονομικών πόρων στο εκπαιδευτικό κλίμα του Σχολείου. Οι εκπαιδευόμενοί μας προερχόμενοι από μειονεκτικές κοινωνικές ομάδες νοιώθουν ότι η φροντίδα του Κράτους προς αυτούς είναι για άλλη μια φορά ανύπαρκτη και αισθήματα ανασφάλειας κι αγωνίας για την συνέχιση της λειτουργίας των ΣΔΕ τους κατακλύζουν.

Εν κατακλείδι, μέσω αυτής της επιστολής, επιθυμούμε να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους αρμόδιους που είναι υπεύθυνοι για τη χρηματοδότηση των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες και να αναλάβουν την πολιτική και ουσιαστική ευθύνη που έχουν απέναντι στους ενήλικες πολίτες αυτής της χώρας”.

Oι Διευθυντές των ΣΔΕ

1.ΣΔΕ Αγρινίου Αιτωλοακαρνανίας 2.ΣΔΕ Αλεξανδρούπολης Έβρου 3.ΣΔΕ Αλιβερίου Εύβοιας 4.ΣΔΕ Άσσου-Λεχαίου Κορινθίας 5.ΣΔΕ Βόλου Μαγνησίας 6.ΣΔΕ Γιαννιτσών Πέλλας 7.ΣΔΕ Δέλτα Θεσσαλονίκης 8.ΣΔΕ Δομοκού Φθιώτιδας (Φυλακές) 9.ΣΔΕ Δράμας 10.1ο ΣΔΕ Ελεώνα Θηβών Βοιωτίας (Φυλακές) 11.1ο ΣΔΕ Θεσσαλονίκης (Νεάπολης) 12.2o ΣΔΕ Θεσσαλονίκης 13.3ο ΣΔΕ Θεσσαλονίκης (Φυλακές Διαβατών) 14.ΣΔΕ Ιεράπετρας 15.ΣΔΕ Ηρακλείου 16.ΣΔΕ Καβάλας 17.ΣΔΕ Καρδίτσας 18.ΣΔΕ Καστοριάς 19.ΣΔΕ Κέρκυρας Ιονίων Νήσων 20.ΣΔΕ Κοζάνης 21.ΣΔΕ Κορδελιού-Ευόσμου Θεσσαλονίκης 22.ΣΔΕ Λαγκαδά Θεσσαλονίκης 23.ΣΔΕ Λαμίας Φθιώτιδας 24.1ο ΣΔΕ Λάρισας 25.2ο ΣΔΕ Λάρισας 26.ΣΔΕ Μαντουδίου Εύβοιας 27.ΣΔΕ Μεγάρων Αττικής 28.ΣΔΕ Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας 29.ΣΔΕ Μυτιλήνης Λέσβου 30.ΣΔΕ Ν.Προποντίδας Χαλκιδικής 31.ΣΔΕ Νιγρίτας Σερρών (Φυλακές) 32.ΣΔΕ Ξάνθης (με τα παραρτήματα Μύκης και Κενταύρου) 33.ΣΔΕ Ορεστιάδας Έβρου 34.ΣΔΕ Ορχομενού Βοιωτίας 35.ΣΔΕ Πάτρας Αχαΐας (με παράρτημα ΣΔΕ Βάρδας) 36.2ο ΣΔΕ Πάτρας Αχαΐας 37.ΣΔΕ Πειραιά 38.ΣΔΕ Πυλαίας-Χορτιάτη Θεσσαλονίκης 39.ΣΔΕ Πύργου Ηλείας 40.ΣΔΕ Ρεθύμνου 41.ΣΔΕ Σάμου Β. Αιγαίου 42.ΣΔΕ Σαπών Ροδόπης 43.ΣΔΕ Σερρών 44.ΣΔΕ Σύρου Κυκλάδων 45.1ο ΣΔΕ Τρικάλων 46.ΣΔΕ Φλώρινας (με παράρτημα ΣΔΕ Αμυνταίου) 47.ΣΔΕ Χανίων 48.2ο ΣΔΕ Χανίων (Φυλακές)

 

Χρήστος Κάτσικας, μέλος του συντονιστικού οργάνου του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης