Χρήστος Κάτσικας

ΣΤΙΣ 23 ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ Η ΨΗΦΙΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

Την Τρίτη 22 Ιουνίου η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως κάλεσε σε συνάντηση στο Υπουργείο Παιδείας τα ΔΣ της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ.

Το βασικό θέμα ήταν το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την επιλογή και κρίση των στελεχών της εκπαίδευσης και την αυτονομία των σχολικών μονάδων.

Όπως εύκολα μπορεί κανείς να κατανοήσει η πρόσκληση της υπουργού Παιδείας ήταν επικοινωνιακού χαρακτήρα καθώς με την κίνηση αυτή επιδίωκε και «την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο». Με λίγα λόγια φαινόταν ότι καλούσε τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες για διαβούλευση (πόσο περισσότερη δημοκρατία) ενώ οι αποφάσεις έχουν παρθεί (την επόμενη μέρα παρουσιάζεται το νομοσχέδιο στο Υπουργικό Συμβούλιο).

Είναι φανερό ότι το ΥΠΑΙΘ έχει στόχο αρχές Ιουλίου να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί εντός του Ιουλίου το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση, μεσοκαλόκαιρα δηλαδή, την περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά και οι δυνατότητες αντίδρασης των εκπαιδευτικών είναι μικρές.

Τέτοια εποχή εξάλλου, με τον νόμο 4692/2020 που ψηφίστηκε πέρυσι τον Ιούνιο, θεσμοθετήθηκε και η διττή «αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό έργο τους».

Στο σημείο αυτό πρέπει να υπενθυμίσουμε ορισμένες παραμέτρους της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής: Να Θυμίσουμε, λοιπόν, ότι σύμφωνα με τον προγραμματισμό για το 2021 που περιλαμβανόταν στο λεγόμενο «Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2021» το νομοσχέδιο για την «Αυτονομία σχολικών μονάδων, αξιολόγηση εκπαιδευτικών και νέο σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης» είχε προγραμματιστεί να έρθει στη Βουλή και να ψηφιστεί στο Α΄ τρίμηνο του 2021.

Οι τραγικές εξελίξεις με την πανδημία και τη διαχείρισή της (δραματική αύξηση των κρουσμάτων, απογείωση των διασωληνωμένων και των νεκρών την περίοδο Ιανουάριος – Απρίλιος 2021), το φούντωμα των φοιτητικών αντιδράσεων και τα μεγάλα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια, οι απανωτές αποδοκιμασίες των παρεμβάσεων της Νίκης Κεραμέως από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας (ηλεκτρονική ψηφοφορία, αυτοαξιολόγηση, πρότυπα-πειραματικά), η υπόθεση Λιγνάδη με την εμπλοκή της κυβέρνησης, η «φούρια» να περάσει το αντεργατικό νομοσχέδιο, αλλά και η αρνητική αποτίμηση της κοινής γνώμης στο πρόσωπο της υπουργού Παιδείας  (δημοσκόπηση της GPO για λογαριασμό του The Power Game όπου η υπουργός Παιδείας βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των υπουργών της ΝΔ καθώς λαμβάνει 62,6% αρνητικές γνώμες), προφανώς έπαιξαν ρόλο στις καθυστερήσεις και τις αναβολές κατάθεσης του νομοσχεδίου.

Τώρα, καθώς το σχολικό έτος έχει ουσιαστικά τελειώσει και σε μικρό χρονικό διάστημα ολοκληρώνονται και οι πανελλαδικές εξετάσεις, το ΥΠΑΙΘ ετοιμάζεται να φέρει το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση.

Τι είπε σε γενικές γραμμές η Νίκη Κεραμέως στις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες;

• H αξιολόγηση είναι βελτιωτικής φύσης, δεν έχει καμία ποσόστωση και αριθμητική αποτύπωση. Είναι τετράβαθμη και περιλαμβάνει τους χαρακτηρισμούς μη ικανοποιητικός, ικανοποιητικός, πολύ καλός, εξαιρετικός. Θα αποτιμώνται: η γενική – ειδική διδακτική του αντικειμένου (από το σύμβουλο), το παιδαγωγικό κλίμα και η διαχείριση της τάξης (από το διευθυντή), η υπηρεσιακή συνέπεια και η επάρκεια του εκπαιδευτικού (από το διευθυντή και από το σύμβουλο παιδαγωγικής ευθύνης). Η υπηρεσιακή συνέπεια και η επάρκεια θα κρίνεται ανά διετία ενώ η γενική και ειδική διδακτική και το παιδαγωγικό κλίμα ανά τετραετία.

• Η υπουργός Παιδείας στα πλαίσια της αυτονομίας της σχολικής μονάδας ανακοίνωσε τη ρύθμιση που υπάρχει στο νομοσχέδιο για την εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου. Ανακοίνωσε ότι ολοκληρώνονται τα προγράμματα σπουδών και θα ακολουθήσουν οι προκηρύξεις για τη δημιουργία των συγγραφικών ομάδων. Όλα τα βιβλία θα διατίθενται σε ψηφιακή μορφή και στα πλαίσια της αυτονομίας του κάθε σχολείου αναφέρθηκε στην πρόβλεψη που περιέχεται στο νομοσχέδιο για την αποκέντρωση στη διαδικασία έγκρισης εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

• Εισάγεται  ο θεσμός του «μέντορα» και «των ενδοσχολικών συντονιστών» σε επίπεδο σχολικής μονάδας  που θα τους αναλαμβάνουν εκπαιδευτικοί του κάθε σχολείου και οι οποίοι θα «υποβοηθούν» το διδακτικό έργο και θα υποστηρίζουν τον συντονισμό των εκπαιδευτικών  ανά τάξη.  Επιλέγονται από τον Διευθυντή με κριτήρια (!) ο οποίος  έχει και την αρμιοδιότητα επμερισμού των καθηκόντων τους. 

• Επανέρχεται ο θεσμός του σχολικού συμβούλου. Ο αριθμός τους αυξάνεται σε επίπεδο Διεύθυνσης, από 500 σε 800! Παράλληλα θεσπίζονται οι «επόπτες» σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και οι «επόπτες» σε επίπεδο Περιφέρειας. Οι περιφερειακοί επόπτες θα είναι 116.

• Η θητεία των διευθυντριών/ών  σχολείων θα είναι 4ετής και θα παύσει να ισχύει ο περιορισμός των 2 θητειών που προβλεπόταν από την προηγούμενη κυβέρνηση. Για τις κρίσεις των στελεχών εκπαίδευσης δεν δόθηκε σαφές χρονοδιάγραμμα πρά μόνο η σειρά με την οποία θα διεξαχθούν, με πρώτες τις κρίσεις των συμβούλων – συντονιστών εκπαίδευσης, στη συνέχεια των διευθυντών των σχολικών μονάδων και τελευτάιες τις κρίσεις των Διευθυντών Εκπάιδευσης και των Περιφερειακών.

Δεν χρειάζεται βέβαια να αναφερθούμε στο πως παρουσίασαν τα κυρίαρχα ΜΜΕ, με τη γνωστή αντικειμενικότητα που τα διακρίνει το νομοσχέδιο της Νίκης Κεραμέως: «Η διαδικασία αξιολόγησης είναι προφανές πως δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, θα προβλέπονται κίνητρα προς την αντίθετη κατεύθυνση: η επιβράβευση, δηλαδή, όσων αριστεύουν, κάτι που θα μεταφράζεται, σε ειδικά μπόνους (οικονομικά ή και άλλα)» … «Θα γίνεται και ετήσια καταγραφή επιδόσεων στα σχολεία και “φάκελοι” εκπαιδευτικών, με στόχο την επιβράβευση της προσπάθειάς τους και τη σκιαγράφηση δυνατοτήτων και αδυναμιών». 

Γελάνε και τα θρανία! Πως το λέει εκείνο το τραγούδι που κάνει τελευταία τον γύρο του Διαδικτύου με τίτλο «Για να μην στα χρωστάω»: Μηχανορραφία η δημοσιογραφία του καθεστώτος φτιάχνεται η αγιογραφία…

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΑΣΦΥΚΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Να το πούμε από την αρχή: Πίσω από την αξιολόγηση και την μεγαλύτερη «αυτονομία» της σχολικής μονάδας κρύβονται η διαφοροποίηση των σχολείων, η απαλλαγή του κράτους από τις υποχρεώσεις του στη χρηματοδότηση και ο ασφυκτικός έλεγχος των εκπαιδευτικών.

Προβλέπονται διευθυντές με υπεραρμοδιότητες και μακρές θητείες, αμέτρητα στελέχη εκπαίδευσης στις θέσεις των οποίων θα βολευτεί μεγάλη πελατεία και ταυτόχρονα αποδυναμωμένοι σύλλογοι διδασκόντων.

H επιτομή της ανισότητας, των περικοπών, της κατηγοριοποίησης, του αυταρχισμού στο δημόσιο σχολείο, συνολικά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα

       

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΧΕΡΙΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Όπως είναι γνωστό η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και του εκπαιδευτικού έργου (1ο στάδιο) νομοθετήθηκε τον περασμένο Ιούνιο. Τώρα η υπουργός Παιδείας ετοιμάζεται να περάσει στο 2ο λεγόμενο στάδιο, στο «ψητό» για να είμαστε ακριβείς με την σημασία των λέξεων στην ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Το γεγονός ότι πάνω από το 90% των σχολικών μονάδων και η συντριπτική πλειονότητα δασκάλων και καθηγητών «έκαψαν» την επιχείρηση υλοποίησης του 1ου σταδίου (αξιολόγηση σχολικών μονάδων), δεν φαίνεται να προβληματίζει την ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, η οποία, σε μια προσπάθεια υφαρπαγής της συναίνεσης των εκπαιδευτικών διαρρέει «μπόνους»  ενώ την ίδια ώρα ετοιμάζεται να περάσει το νομοσχέδιο το κατακαλόκαιρο, όταν τα σχολεία θα είναι κλειστά για ευνόητους λόγους.

Η ατομική αξιολόγηση είναι συνδεδεμένη με ένα νήμα και με την αλλαγή φρουράς των στελεχών της εκπαίδευσης. Έτσι το ΥΠΑΙΘ στο νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών περιλαμβάνει και τους όρους και τις προϋποθέσεις κρίσης – επιλογής νέων στελεχών εκπαίδευσης. Για το «σιδερένιο» πέρασμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών η διοίκηση χρειάζεται να έχει συγκροτημένο «σώμα» και «πνεύμα» αξιολογητών που θα αρχίζει από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας στο νέο του ρόλο και με τα νέα του καθήκοντα και θα συνεχίζεται με τους Συντονιστές – επιθεωρητές και τους Διευθυντές Εκπαίδευσης ως ταξίαρχους του επιθεωρητισμού.

Παράλληλα το ΥΠΑΙΘ, με βάση την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ),ετοιμάζει “έξυπνη” πλατφόρμα  με ενσωματωμένο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα με το οποίο θα γίνεται η συστηματική καταχώρηση και ανάλυση των δεδομένων της αξιολόγησης εκπαιδευτικών και μαθητών που πρόκειται να αποτελέσει ένα από τα βασικά εργαλεία του νέου “οικοδομήματος” αξιολόγησης των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών  («Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020 – 2025»).

Η κίνηση αυτή εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του προγράμματος της Ν.Δ. για την Παιδεία, στο οποίο προβλέπεται «αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές με χρήση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων και δημιουργία δεικτών με βάση τα αποτελέσματα».

Τη συμμετοχή των γονέων στην αξιολόγηση των σχολικών μονάδων (και των εκπαιδευτικών) υπηρετούν και οι «Ψηφιακές Υπηρεσίες για κηδεμόνες μαθητών (e-Parents)», που αναφέρονται στη λεγόμενη «Ψηφιακή Βίβλο» και «αφορούν μια νέα πλατφόρμα που στόχο έχει να δώσει στον πολίτη-κηδεμόνα ένα ζωντανό “παράθυρο” στα σχολικά δρώμενα». Σύμφωνα με την «Ψηφιακή Βίβλο», ψηφιοποιούνται οι διοικητικές λειτουργίες, η επικοινωνία με τους γονείς, η επιμόρφωση, αλλά επίσης η αποτύπωση της αξιολόγησης σχολικών μονάδων για την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Θα θέλαμε να κλείσουμε το μεγάλο αυτό ζήτημα με ένα απόσπασμα που μας θύμισε ο δάσκαλος Δημήτρης Μαριόλης:

«Στενάζοντες οι ατυχείς υπό την αγέρωχον και μικροπρεπή δεσποτείαν των πολυειδών κυρίων των, καταδυναστευόμενοι, τρομοκρατούμενοι, άνευ αξιοπρεπείας και φρονήματος, ταπεινούμενοι και προπηλακιζόμενοι, διαμορφούνται βαθμηδόν υπό ατμόσφαιραν δουλείας, υφ ην διαβιούσιν, εις ψοφοδεείς και κόλακας, εις αληθείς παρίας της υπαλληλικής ιεραρχίας». (Γεώργιος Ι. Βασιλειάδης, Επιθεωρητής δημοτικών σχολείων Πειραιώς, «Ιστορική ανασκόπησις του θεσμού της επιθεωρήσεως των σχολείων της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως», στο Επετηρίς Δημοτικής Εκπαιδεύσεως, 1932)

Εκπαιδευτικός Μαλθουσιανισμός!

Τούτη η μεταρρύθμιση, όπως άλλωστε και κάθε μεταρρύθμιση  έχει Μύντσερ, Λούθηρους και ιεροεξεταστές

Και εδώ ερχόμαστε στην  ελληνική εκπαίδευση, στις εξαγγελίες και τις διακηρύξεις, στο πλαίσιο των οβιδιακών αλλαγών και στις τρεις βαθμίδες, κοντολογίς στις κατευθύνσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης. Μιλάμε για την αξιοποίηση ψηφιακών μέσων και τηλεκπαίδευσης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την αυτονομία των σχολείων με μεγαλύτερη ελευθερία στη διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και απελευθέρωση της δυνατότητας συνεργασιών της σχολικής μονάδας με τρίτους, στον τρόπο αξιολόγησης μαθητών,  τις αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση, στην χρηματοδότηση των ΑΕΙ βάσει κριτηρίων-αποτελεσμάτων αξιολόγησης, στο ηλεκτρονικό φοιτητολόγιο, στην ψηφιακή αξιολόγηση, στην ιδιωτικοποίηση κα

Η ανάγνωση των  ήδη ψηφισμένων νόμων και των νομοσχεδίων που έπονται, φανερώνει ότι η βασική γραμμή είναι μια συνεχής αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολείων, με «τιμωρητικές» συνέπειες για τα σχολεία των οποίων οι μαθητές δεν θα πετυχαίνουν τις επιδόσεις-στόχους.

 Η σχολική αποτελεσματικότητα προσδιορίζεται από δείκτες-κριτήρια που χρεώνουν την επιτυχία ή την αποτυχία στους ίδιους τους μαθητές και κατ’ επέκταση στους εκπαιδευτικούς. Εδώ, η ανθρώπινη συμπεριφορά αναγορεύεται σε υπό εξέταση αντικείμενο, σε δεδομένο το οποίο μπορεί να αποκτήσει αξία και να αποτιμηθεί. Η μέτρηση της επίδοσης φετιχοποιείται. Για να το κατανοήσουμε αυτό πρέπει να δούμε τη διδασκαλία ως εμπόρευμα που αναμένεται να αποδώσει σε μια επένδυση.

Με την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη διεξαγωγή εξετάσεων στο λύκειο το ΥΠΑΙΘ προσδοκά μια συνολική ανατροπή των δεδομένων στα σχολεία σε όφελος της γραμμής που θεωρεί την εκπαίδευση προϊόν που πρέπει να πωλείται και να αγοράζεται. Το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι τα αποτελέσματα των σχετικών εξετάσεων θα παρέχουν αντικειμενικά στοιχεία για την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας. «Ενισχύουμε με αυτόν τον τρόπο την κοινωνική λογοδοσία των σχολείων, ενώ αποθαρρύνουμε χρόνιες παθογένειες όπως η άκριτη απομνημόνευση από τους μαθητές. Τα στοιχεία της Τράπεζας θα είναι πολύτιμα σε βάθος χρόνου, καθώς θα διευκολύνουν τη χάραξη πολιτικής βάσει αξιολόγησης», αναφέρει το υπουργείο.

Δεν είναι τυχαίο που ο λόγος της υπουργού Παιδείας για την εκπαίδευση διαπνέεται από έντονο οικονομίστικο ήθος και επιχειρησιακή λογική. Έτσι τα προκατασκευασμένα διδακτικά πακέτα, τα τεστ αξιολόγησης, οι διαχειριστικές λογικές προβλημάτων, τα εισαγόμενα-εξαγόμενα, η σύνδεση μισθού – αποτελεσμάτων και άλλες προτάσεις αρχίζουν να διαμορφώνουν την καθημερινότητα του δημόσιου σχολείου και στο πλαίσιο αυτό ο παιδαγωγικός λόγος έχει αντικατασταθεί από τη γλώσσα της αγοράς. Η νεοφιλελεύθερη φρασεολογία για την εκπαίδευση, όπως «αποτελεσματικότητα», «πιστοποίηση της εκπαιδευτικής ποιότητας», «επιλογή», «ανταγωνισμός», «εκσυγχρονισμός», «προτεραιότητα στον πελάτη μαθητή», «προσφερόμενες υπηρεσίες», «ανάπτυξη δεξιοτήτων», κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση.