Μεθόδους που ξεπερνούν και την πιο νοσηρή ταινία τρόμου θυμίζουν οι πρακτικές που ακολουθούσαν τουλάχιστον μέχρι το 2018 στη μυστική φυλακή της Ουκρανίας.

Το Sputnik αποκαλύπτει όλα όσα γίνονταν πίσω από τους τοίχους. Βασανιστήρια με ηλεκτρικό ρεύμα ή αλυσοπρίονο. Μία νύχτα σε έναν λάκκο γεμάτο με νεκρούς από αυτά τα βασανιστήρια. Και άλλα, που μπορούν να σε οδηγήσουν στο να χάσεις το μυαλό σου, τα λογικά σου, αν όχι τη ζωή σου. Το Sputnik λοιπόν κατάφερε να εξασφαλίσει ντοκουμέντα και μαρτυρίες για όσα συνέβαιναν σε μια από τις μυστικές ουκρανικές φυλακές, εκεί όπου κρατήθηκαν στρατιώτες της αυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ και κάποιοι ύποπτοι για υποστήριξη της αυτονομίας της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ. 
Ατελείωτες μέρες και νύχτες στο κελί

Τον Μάρτιο, στη Μόσχα, στο κέντρο τύπου του πρακτορείου «Rossiya Segodnya», ο πρώην Αντισυνταγματάρχης της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, Βασίλι Πρόζοροφ, μίλησε στους δημοσιογράφους για μια μυστική φυλακή στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης, που είναι γνωστή ως «βιβλιοθήκη». 

Ο πρώην Αντισυνταγματάρχης της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, Βασίλι Πρόζοροφ
Φωτογραφία: Sputnik, Vladimir Trefilov

Οι πρώην κρατούμενοι βλέποντας τις εικόνες έφεραν ξανά στην επιφάνεια τις μνήμες από όσα έζησαν. Μία εξ αυτών είναι και η Τατιάνα Γκάντσα.“Όταν είδα τις φωτογραφίες στην τηλεόραση (σ.σ. τα ντοκουμέντα που έφερε στο φως ο Πρόζοροφ), ανατρίχιασα. Αυτές οι πλαστικές πόρτες… Καθόμουν και ψιθύριζα: “Μαμά, αυτό είναι το κελί μου”! Ήταν ένας πολύ φωτεινός διάδρομος, με πολλές πλαστικές πόρτες, ήταν ένα ψυγείο… Ήταν πολύ τρομακτικός χώρος.—Τατιάνα Γκάντσα

Διάδρομος της φυλακής του αεροδρομίου της Μαριούπολης 
© Παραχώρηση φωτογραφίας από τον Βασίλι Πρόζοροφ

Η Τατιάνα Γκάντσα ήταν κρατούμενη εκεί για 10 ατελείωτες ημέρες. Ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας, το οποίο έχει απαγορευτεί. Συμμετείχε σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στη Μαριούπολη και ψήφισε στο δημοψήφισμα της 11ης Μαΐου (σ.σ. του 2014) για το μέλλον του Ντονέτσκ. Τον Οκτώβριο του 2014, η Τατιάνα συνελήφθη από μέλη του Τάγματος Αζόφ. Η Τατιάνα δεν είχε ιδέα ότι ήταν στη μαύρη λίστα ως υποστηρικτής της αυτοανακηρυχθείσας της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ. 

«Πέρασα στο αεροδρόμιο (σ.σ. τη φυλακή) 10 ημέρες, από τις 30 Οκτωβρίου έως τις 8 Νοεμβρίου. Στο κελί υπάρχουν οι γραμμές που χάραξα», λέει. Πρόκειται για τη μέθοδο που ακολουθούν οι φυλακισμένοι για να μετρούν τις μέρες που περνούν μέσα στο κελί.
Η Τατιάνα θυμάται ότι είχε δει ελέφαντες ζωγραφισμένους στον τοίχο. Κάποιος φυλακισμένος πριν από εκείνη, στο ίδιο κελί, μετρούσε τις μέρες ζωγραφίζοντας ελέφαντες και όχι με γραμμές. Αργότερα, όταν αποφυλακίστηκε, η Τατιάνα γνώρισε ποιο ήταν το άτομο που είχε αφήσει πίσω το χαρακτηριστικό αυτό αποτύπωμα στον τοίχο. Ήταν η Νατάλια Μιάκοτα, μία από τις κρατούμενες. Αυτό που γινόταν στο κτίριο του αεροδρομίου που είχε μετατραπεί σε φυλακή, η Τατιάνα το περιγράφει ως «μια πραγματική κόλαση, έναν τόπο θανάτου». 
«Είναι αδύνατον να μεταφέρω τον τρόμο που έζησα. Η μύτη μου ήταν σπασμένη και δεν ακούω από το αριστερό αυτί. Είναι πραγματικά δύσκολο να τα θυμάμαι όλα. Δεν μπορώ να το περιγράψω… Θυμάμαι, όμως, ότι ο άνθρωπος που με οδηγούσε στην τουαλέτα, μου είπε μια μέρα ότι “δύο ημέρες πριν από εσένα, ένα κορίτσι το χτυπούσαν μέχρι θανάτου εδώ, και είχε το ίδιο όνομα, Τατιάνα”», εξιστορεί.

Ταυτότητα της Τατιάνας Γκάντσα

Συμπεράσματα της εγκληματολογικής ιατρικής επιτροπής 

Συμπεράσματα της εγκληματολογικής ιατρικής επιτροπής 
Οι βασανιστές συνεχώς έλεγαν στην Τατιάνα για έναν λάκκο όπου έριχναν τους νεκρούς. Την απειλούσαν ότι σύντομα θα βρεθεί και η ίδια εκεί – θα είναι δηλαδή νεκρή – ή ότι θα την ρίξουν μέσα ζωντανή. Μία ακόμα φρικτή πρακτική, ένα είδος ψυχολογικού βασανιστηρίου. 

«Από όσα κατάλαβα, υπήρχε κάποιος τάφος εκεί», λέει η Τατιάνα. 

Τη ρώτησαν πόσοι άνθρωποι ήταν θαμμένοι εκεί. Και απάντησε: 
“Νομίζω πολλοί. Άνθρωποι εξαφανίζονταν χωρίς κανένα ίχνος… Είχα ακούσει ότι πολλοί έχουν θαφτεί κάπου εκεί. Νομίζω εκατοντάδες, αλλά αυτή είναι καθαρά η εκτίμησή μου. Ιατρικά έγγραφα της Τατιάνας ΓκάντσαΙατρικά έγγραφα της Τατιάνας ΓκάντσαΣτις 8 Νοεμβρίου του 2014 μεταφέρθηκε από το αεροδρόμιο, στο κτίριο της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας. Από εκεί την άφησαν ελεύθερη, όταν έγινε ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ της Ουκρανίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ στις 26 Δεκεμβρίου του 2014. Έκτοτε, ζει στο Ντονέτσκ, σε έναν από τους ξενώνες για εκείνους που εγκατέλειψαν το έδαφος που ελέγχεται από το Κίεβο. Σύμφωνα με την Τατιάνα, το σπίτι της στη Μαριούπολη λεηλατήθηκε από τα μέλη του Τάγματος Αζόφ. «Το Τάγμα Αζόφ πήρε τα πάντα από το σπίτι μου, μέχρι τα καλοριφέρ, τα παράθυρα και τις πόρτες», αναφέρει. 
«Κρεοπώλης» και «Γιατρός»

Η Όλγα Σελέτσκαγια «εξαφανίστηκε» για μία μέρα. Η ίδια λέει ότι συνελήφθη από το Τάγμα Αζόφ στις 29 Αυγούστου του 2014 στο κέντρο της Μαριούπολης.

Όμως, το χαρτί που πήρε από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας είχε ημερομηνία 30 Αυγούστου. Έμεινε στη μυστική φυλακή μία μέρα.
 “«Εκεί (σ.σ. στο αεροδρόμιο) δεν μας έδιναν κανένα έγγραφο. Εκεί απειλούσαν ότι θα έφερναν την οικογένειά σου, τον σύζυγό σου, τα παιδιά σου και θα τους βασανίζουν μπροστά στα μάτια σου. Εκφοβίζουν και τους κάνουν ανάπηρους ψυχικά και σωματικά. Μόνο όταν γίνεται μεταφορά στο κτίριο της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας γίνεται και κάποια τεκμηρίωση των στοιχείων»— Όλγα Σελέτσκαγια

Σύμφωνα με την ίδια, μία από τις πιο «δημοφιλείς» μορφές βασανιστηρίων ήταν ο εικονικός πνιγμός (σ.σ. όταν βάζουν το κεφάλι του θύματος σε ένα βαρέλι με νερό και αισθάνεται ότι πνίγεται) ή το υγρό πανί (σ.σ. ένα κομμάτι υφάσματος τοποθετείται στο πρόσωπο του θύματος και ποτίζεται αργά με νερό με αποτέλεσμα να αρχίσει να πνίγεται).«Όταν το νερό μπαίνει στους πνεύμονες, ο άνθρωπος χάνει τη συνείδησή του. Τους ενδιέφεραν οι πληροφορίες σχετικά με τα όπλα και τα χρήματα», σημειώνει. 
Η Όλγα θυμάται τα «ονόματα» δυο βασανιστών… «Κρεοπώλης» και «Γιατρός». 

Ταυτότητα της Όλγας Σελέτσκαγια © Sputnik
“«Έτυχε να μιλήσω και με άλλα θύματα, μας ονόμαζαν “βιβλία” και τη φυλακή “βιβλιοθήκη”. Μου έλεγαν για τα βασανιστήρια, για το τι συνέβαινε εκεί… Είδα στα υπόγεια της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι είχαν περάσει επίσης κάποιο χρονικό διάστημα στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης… Οι άνθρωποι ήταν σε κακή κατάσταση, χτυπημένοι. Ακούστηκε μάλιστα ότι κάποιοι δεν επέστρεψαν μετά από τις ανακρίσεις», μαρτυρεί.

Έγγραφα της Όλγας Σελέτσκαγια ©Sputnik

Συμπεράσματα της εγκληματολογικής ιατρικής επιτροπής © Sputnik

Ο Βασίλι Προζόροφ με τον Σεργκέι Κρίβονος @ Παραχώρηση φωτογραφίας από τον Βασίλι Πρόζοροφ

Η συνάντηση με τους δημοσιογράφους του Πρόζοροφ, της έκανε επίσης μεγάλη εντύπωση. Έχει αναγνωρίσει τόσο τον πρώην αξιωματικό της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας όσο και τους κρατούμενους, φωτογραφίες των οποίων είχε δείξει. 

«Θυμάμαι τον άνθρωπο από αυτή τη φωτογραφία, τον είδα στο κτίριο της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, όταν είχαμε ανακρίσεις, είμαι βέβαιη ότι είναι αυτός», δηλώνει η Όλγα Σελέτσκαγια, κοιτάζοντας τις φωτογραφίες του Πρόζοροφ. 
Ο Αντισυνταγματάρχης της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας είναι «δικός μας»Τη συνέντευξη του Πρόζοροφ είδε και μια πολύ γνωστή δημοσιογράφος στο Ντονέτσκ, η αρχισυντάκτρια της «Δημοτικής Εφημερίδας», Ελένα Μπλοχά. Και θυμήθηκε και εκείνη τις φρικτές μνήμες. Η Ελένα συνελήφθη στις 2 Αυγούστου του 2014 κοντά στο χωριό Μάνγκους στα προάστια της Μαριούπολης. Η δημοσιογράφος με τον γιο της και τον οδηγό της ακολουθούσαν τον συνηθισμένο δρόμο προς την Κριμαία, χωρίς να σκεφτεί όμως κανείς τους, ότι ο δρόμος βρισκόταν υπό έλεγχο του Τάγματος Αζόφ και η ίδια η Μπλοχά ήταν στη μαύρη λίστα για τις ανταποκρίσεις της για όσα συνέβαιναν στο Ντονέτσκ.

Ελένα Μπλοχά«Ήμουν σοκαρισμένη όταν είδα τη συνέντευξη Τύπου του Πρόζοροφ. Τον θυμάμαι πολύ καλά, επειδή είχε συμμετάσχει στη σύλληψή μου». Η Ελένα δεν έκρυψε τα συναισθήματά της στην ομιλία της με το RIA News. 

Είχε εξάλλου περιγράψει τα γεγονότα εκείνα, στο βιβλίο της «90 ημέρες αιχμαλωσίας». Δυστυχώς, το βιβλίο υπάρχει μόνο σε ηλεκτρονική μορφή. Η συγγραφέας ονομάζει τον Πρόζοροφ ο άνδρας με «μούτρα μπουλντόγκ». 

Υπηρεσιακή ταυτότητα του Βασίλι Πρόζοροφ © Παραχώρηση φωτογραφίας από τον Βασίλι Πρόζοροφ
«Ένας από την ομάδα που με συνέλαβε, ένας αρκετά εύσωμος μεσήλικας άνδρας, με πρόσωπο σαν μπουλντόγκ, μου έδειξε το έγγραφο της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, λέγοντας ότι όλα είναι καλά, απλά πρέπει να πάω μαζί τους… Μισή ώρα αργότερα, φτάσαμε στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης. Μπήκαμε στην περιοχή του αεροδρομίου, ενώ είχαμε περάσει από αρκετά σημεία ελέγχου, που για την περίφραξή τους χρησιμοποιούσαν όχι μόνο σακιά με άμμο, αλλά και αντιαρματικά και συρματοπλέγματα. Ένοπλοι με μάσκες μάς άφησαν να περάσουμε μόνο όταν είδαν τα έγγραφα. Τότε, για τους κατοίκους του Ντονέτσκ δεν ήταν κάτι παράξενο να βλέπουν στρατιώτες καμουφλαρισμένους. Όμως αυτοί φαίνονταν ιδιαίτερα επιθετικοί. Στο αεροδρόμιο ήταν και εκεί αρκετοί άνδρες ντυμένοι με στολές καμουφλάζ και μπαλακλάβα. Από το κτίριο ακούγονταν κραυγές και χτυπήματα, σαν κάποιος χτυπούσε κάποιον άλλον», περιγράφει στο βιβλίο της. 

«Κατά την άφιξή μας εκεί, ένας από τους ανώτερους στην ομάδα που μας συνόδευε, συζητούσε για αρκετή ώρα με έναν άνδρα με στολή καμουφλάζ και με μεγάλη κοιλιά (φαινόταν ότι ήταν ανώτερος)… Κατάλαβα, ότι τα “μούτρα του μπουλντόγκ” και αυτός με την κοιλιά δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σε κάτι. Ένας έλεγε ότι ήταν μια εγκατάσταση ασφαλής και δεν υπήρχε χώρος για εμάς και ένας άλλος υποσχόταν ότι δεν θα κάτσουμε για πολύ καιρό», περιγράφει η Μπλοχά. 
 Υπάλληλος της φυλακής στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης 
Κτίριο της φυλακής στην περιοχή του αεροδρομίου Μαριούπολης 
© Παραχώρηση φωτογραφίας από τον Βασίλι Πρόζοροφ
Η κοπέλα, η οποία ήταν στο κελί είπε στην Ελένα ότι δύο φορές την πήγαν για «εκτέλεση», προκειμένου να ομολογήσει ότι είναι σαμποτέρ της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ. «”Υποσχέθηκαν να με θάψουν στην τάφρο εκεί, χωρίς κανείς να μπορέσει με βρει, αν δεν συμφωνήσω να συνεργαστώ μαζί τους“, έλεγε η Ιουλία», όπως περιγράφεται στο βιβλίο. 

Και ο γιος της Μπλοχά βρέθηκε σε ένα κελί, όπου υπήρχαν ακόμα οκτώ άνδρες. 

Υπάλληλος της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας © Φωτογραφία : Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας 
“Κάποιοι από αυτούς, σύμφωνα με τα λόγια του γιου μου, ήταν σοβαρά τραυματισμένοι. Ένας είχε σπασμένα πλευρά, άλλος σπασμένα πόδια… Ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι και τι τους συνέβη αργότερα, δεν γνωρίζω, μπορώ μόνο να υποθέσω. Ένα πράγμα ήταν ξεκάθαρο: Αυτοί οι άνθρωποι μπορούσαν να εξαφανιστούν, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν με πολλούς άλλους, οι οποίοι βρέθηκαν αιχμάλωτοι σε αυτές τις συνθήκες. Η Μαριούπολη εξάλλου υπέστη σοβαρή καταστολή από τους “δεξιούς” και τα εθνικά τάγματα— καταλήγει η Μπλοχά

Η αποστολή παρατηρητών του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα τεκμηρίωσε 16 περιστατικά

Τα γεγονότα στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης και σε άλλες μυστικές φυλακές της Ουκρανίας και στις αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ ήταν συνεχώς στο επίκεντρο της προσοχής της αποστολής παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Ουκρανία και είναι καταγεγραμμένα στις εκθέσεις της αποστολής.

Μέλη της αποστολής παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Ουκρανία με τους εκπροσώπους της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ στο σημείο ελέγχου «Σταθμός Λουγκάνσκα»Όπως δήλωσε στοSputnik, η επικεφαλής της αποστολής Φιόνα Φρέιζερ, κατά τη διάρκεια πέντε ετών, «έχουν καταγραφεί μερικές εκατοντάδες περιπτώσεις αυθαίρετων συλλήψεων και/ή κρατήσεων σε απομόνωση και σχετικές παραβιάσεις και καταχρήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων (όπως βασανιστήρια και κακομεταχείριση) τόσο από την ουκρανική κυβέρνηση όσο και από ένοπλες ομάδες τηςαυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ και της αυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ».
   Στις εκθέσεις της αποστολής παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Ουκρανία γινόταν συνεχώς αναφορά στο αεροδρόμιο της ΜαριούποληςΣυγκεκριμένα, η αποστολή παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει τεκμηριώσει 16 περιπτώσεις αυθαίρετης κράτησης και/ή ανάκρισης ανθρώπων στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης. «Όλες οι περιπτώσεις χρονολογούνται το 2014, το 2015 και το πρώτο εξάμηνο του 2016. Ξεκινούσαν από μερικές ώρες και έφταναν μέχρι και έναν μήνα», δηλώνει η κ. Φρέιζερ. 

Πρόσθεσε δε επίσης, ότι η αποστολή παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ δεν έχει λάβει κάποια στοιχεία για τη «βιβλιοθήκη» μετά το 2016, αλλά σε επόμενα ρεπορτάζ που θα δημοσιεύσει το Sputnik θα υπάρχει και ένα έγγραφο που θα αποδεικνύει ότι η φυλακή υπήρχε τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2018. 

To Γραφείο Γενικού Εισαγγελέα ερευνά εννέα υποθέσεις

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Sputnik από το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, το Τμήμα Διερεύνησης ερευνά εννέα υποθέσεις που αφορούν του άρθρου 427, παράγραφος 1 του Ποινικού Κώδικα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ («Χρήση απαγορευμένων μέσων και μεθόδων πολέμου»).Στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ υπάρχουν δηλώσεις πολιτών σχετικές με περιστατικά σκληρής μεταχείρισης των πολιτών από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου της Ουκρανίας. Εννέα άτομα δήλωσαν ότι υπέφεραν από παράνομες πράξεις των υπαλλήλων της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, οι οποίοι χρησιμοποίησαν κατά την ανάκρισή τους, βασανιστήρια όπως ηλεκτροπληξία, ασφυξία με πλαστική σακούλα, ή εικονικό πνιγμό. 
 Πανό με τη διαφήμιση της Γενικής Εισαγγελίας της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ Κτίριο της Γενικής Εισαγγελίας της Λαϊκής Δημοκρατίας του ΝτονέτσκΑυτό τον καιρό, είναι σε εξέλιξη έρευνα για το εντοπισμό των υπάλληλων της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, οι οποίοι εμπλέκονται στα βασανιστήρια.

«Ψυγεία» στη «βιβλιοθήκη»Σύμφωνα με όσα είπε ο Πρόζοροφ στη συνέντευξη Τύπου, στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης για αρκετό καιρό υπήρχε μια μυστική φυλακή (η «βιβλιοθήκη») στην οποία κρατούσαν «βιβλία», το κωδικό όνομα που δόθηκε στους φυλακισμένους από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και σε ύποπτους πολίτες.Εκεί τους βασάνισαν για να αποσπάσουν ομολογίες ή να εκδικηθούν για τις ήττες που υπέστησαν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ή απλά να κάνουν πραγματικότητα τις σαδιστικές τους τάσεις. Κρατούσαν τους φυλακισμένους σε δυο δωμάτια – που κανονικά ήταν ψυγεία. Δεν λειτουργούσαν όμως σαν ψυγεία εκείνο τον καιρό. Τους φάνηκαν αρκετά βολικά επειδή μέσα δεν υπήρχαν έπιπλα και οι πόρτες έκλειναν ερμητικά.     Πρώην φυλακισμένος της φυλακής στο αεροδρόμιο της Μαριούπολης

Στη συνέντευξη Τύπου, ο Πρόζοροφ έδειξε φωτογραφίες των εννέα κρατουμένων από τη «βιβλιοθήκη». Ήταν άτομα διαφορετικής ηλικίας. Για παράδειγμα, ένας έφηβος με μια χακί μπλούζα, η οποία, ίσως και να στάθηκε ο λόγος για τον οποίο συνελήφθη, καθώς και δύο ηλικιωμένοι άνδρες. Όλοι τους είχαν σημάδια ξυλοδαρμών. 
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Πρόζοροφ, κάπου στην περιοχή του αεροδρομίου υπήρχαν μυστικοί τάφοι που προορίζονταν για όσους δεν μπόρεσαν να αντέξουν τα βασανιστήρια ή απλά σκοτώθηκαν από τις σαδιστικές μεθόδους που εφαρμόζονταν.Τα μέλη του Τάγματος Αζόφ, με την υποστήριξη της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, είχαν τη διαχείριση αυτής της μυστικής «βιβλιοθήκης». Κατά κανόνα, τα μέλη του Τάγματος έκαναν όλη τη βρώμικη δουλειά και οι αξιωματικοί της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας τεκμηρίωναν τις ομολογίες των φυλακισμένων. 

Δεν υπάρχουν πολλά τεκμήρια για τα γεγονότα, και αυτά που υπάρχουν πρέπει να συλλεχθούν κυριολεκτικά ένα προς ένα. Η Ουκρανία δεν έχει ωριμάσει ακόμη για να ερευνήσει τα δικά της εγκλήματα πολέμου, αν και η αλλαγή του προέδρου δίνει κάποια ελπίδα. 
Ως τεκμήρια μπορούν να θεωρηθούν τα αποτελέσματα των εγκληματολογικών εξετάσεων, στα οποία υποβλήθηκαν τα «βιβλία» κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους, όσο και μετά την ανταλλαγή αιχμαλώτων στο Ντονέτσκ. Κάποιοι άνθρωποι μετά την αιχμαλωσία νοσηλεύτηκαν για μερικούς μήνες στα νοσοκομεία. Τέσσερις στρατιώτες της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, οι οποίοι βρίσκονταν στο κέντρο κράτησης στη Μαριούπολη για σχεδόν πέντε χρόνια, μπόρεσαν να ξεκινήσουν έρευνα για την υπόθεση των γεγονότων των βασανιστηρίων (το σχετικό ρεπορτάζ θα δημοσιευθεί τις επόμενες μέρες). 

Мέλη του Τάγματος Αζόφ © AFP 2019 / Yury KirnichnyΗ διαφορά μεταξύ των ημερομηνιών στα έγγραφα των κρατουμένων είναι ένα ακόμα σοβαρό τεκμήριο. Περνούσαν μερικές ημέρες, ακόμα και εβδομάδες, μεταξύ των πραγματικών συλλήψεων και των επισήμων εγγράφων. Επίσης, δεν ήταν λίγες οι φορές που οι συλλήψεις τους είχαν καταγράφει σε βίντεο από το Τάγμα Αζόφ, ή ακόμα και στα δελτία τύπου της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας.
Σε αυτή τη «γκρίζα» περίοδο, οι κρατούμενοι υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια, έτσι προετοιμάζονταν για τις επίσημες ανακρίσεις της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας για να είναι πιο… ομιλητικοί.Οι βασανιστές προσπαθούσαν να αποσπάσουν από τους κρατούμενους κάθε πληροφορία που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη, τα ονόματα των συνεργατών τους, τις εντολές που έλαβαν από το Ντονέτσκ.

Υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικές με τα γεγονότα στις μυστικές φυλακές, στις εκθέσεις της αποστολής παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Επιπλέον, το Sputnik έχει βρει ακόμη δύο πρώην αξιωματικούς των Ένοπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, οι μαρτυρίες των οποίων δεν έχουν δημοσιευθεί προηγουμένως.